Obrzęk płuc – etiologia, patomechanizm, diagnostyka i terapia

Uszkodzenie nabłonka, tym razem spowodowane uwalnianiem mediatorów zapalnych, odgrywa istotną rolę w etiopatogenezie obrzęku płuc również na tle: sepsy, zapalenia trzustki, chorób nowotworowych czy mocznicy. W jednym z badań przeprowadzonych na grupie 1330 kotów obrzęk płuc był najczęściej identyfikowanym w badaniu pośmiertnym powikłaniem przewlekłej choroby nerek, niezwiązanym z układem wydalniczym (16). Co więcej, w wielu z ww. stanów chorobowych stosuje się płynoterapię, która dodatkowo zwiększa ciśnienie hydrostatyczne w kapilarach płucnych. Przy uszkodzeniu glikokaliksu na powierzchni komórek mechanizmy zapobiegające przesączaniu się płynów zawodzą i rozwija się obrzęk. W normalnych warunkach psy zdrowe, z nienaruszonym surfaktantem i zachowaną szczelnością śródbłonka naczyniowego, nie rozwijają zaburzeń oddechowych przy podaży krystaloidów w dawce 135 ml/kg m.c./h (17), a do objawów przeciążenia płynami dochodzi dopiero przy dawkach 270-360 ml/kg m.c. po godzinie infuzji (18).

Bezpośrednie uszkodzenie bariery pęcherzykowo-włośniczkowej następuje również w przypadku inhalacji gazów drażniących, toksyn, hipoksemii oraz urazu termicznego, w konsekwencji prowadząc do przesiąkania osocza do przestrzeni pozanaczyniowej (12). U zwierząt bliskich utonięcia do obrzęku płuc dochodzi na skutek aspiracji wody i nadciśnienia płucnego wynikającego z zależnego od nerwu błędnego skurczu krtani, wywołanego obecnością płynu w jamie nosowo-gardłowej (12).

ARDS, czyli zespół ostrej niewydolności oddechowej, dobrze znany w medycynie człowieka, notowano również u psów i kotów (19). W 2007 r. opisano cztery kryteria diagnostyczne dla ARDS u małych zwierząt i źrebiąt i są to: nagła niewydolność oddechowa (< 72 godz.), zaistnienie czynników ryzyka (np. sepsa, zapalenie płuc), zwiększenie przesiąkania płynów z przestrzeni naczyniowej bez współwystępującego zwiększenia ciśnienia kapilarnego (objawy obrzęku płuc) i objawy upośledzenia wymiany gazowej (hipoksemia stwierdza...