Świąd skóry u kotów – postępowanie diagnostyczne

Badanie zeskrobiny

Badanie mikroskopowe materiału pobranego za pomocą kilku zeskrobin głębokich służy do rozpoznania inwazji ektopasożytów bytujących w głębokich warstwach naskórka (Notoedres cati, Demodex cati). Zeskrobina powierzchowna jest natomiast wystarczająca do wykrycia inwazji nużeńca Demodex gatoi, jak również umożliwia identyfikację zarodników dermatofitów (4, 8, 10).

Badanie cytologiczne

Badanie cytologiczne materiału pobranego bezpośrednio ze zmiany skórnej umożliwia określenie rodzaju nacieku komórkowego i tym samym pozwala na rozpoznanie zakażeń bakteryjnych oraz grzybiczych (2).

Materiał do badania najłatwiej pobrać za pomocą metody odciskowej, czyli poprzez dociśnięcie szkiełka podstawowego do powierzchni zmiany skórnej. W przypadku wykwitów pierwotnych, tj. krostki i pęcherzyki, przed przyłożeniem szkiełka należy uprzednio nakłuć je igłą, aby odsłonić ich zawartość i dno, a gdy na skórze obecne są wykwity wtórne, takie jak strupy, to aby odsłonić fragmenty tkanek, należy je delikatnie podważyć. Materiał można pobrać także ze zmian płaskich z wysiękiem oraz z brzegów i dna wrzodów oraz nadżerek, natomiast w przypadku zmian wyniosłych (guzy, guzki, płytki) najlepiej wykonać biopsję aspiracyjną.

Obecność dużej liczby eozynofili w badanym materiale może wskazywać na chorobę o podłożu alergicznym lub inwazję ektopasożytniczą. Z kolei naciek granulocytarny z widocznymi zewnątrz- lub pozakomórkowo bakteriami świadczy o zakażeniu bakteryjnym (ryc. 9). Przewlekłe ropne zapalenia skóry cechują się dodatkowo obecnością licznych makrofagów i limfocytów. Pojedyncze ziarniaki (bakterie okrągłokomórkowe) bez towarzyszących im komórek zapalnych występują w preparatach odciskowych pobranych ze skóry zdrowej, natomiast duża ich liczba może świadczyć o przeroście mikroflory skóry lub o kontaminacji. Obecność jądrzastych keratynocytów jest charakterystyczna dla procesów chorobowych przebiegających z uszkodzeniem głębokich warstw naskórka, jak kontaktowe zapalenie skóry, czy pęcherzyca liściasta (8, 10).

Za pomocą badania cytologicznego nie można natomiast całkowicie wykluczyć chorób nowotworowych. Atypia komórek może sugerować proces nowotworowy, jednakże o ostatecznym rozpoznaniu zawsze decyduje badanie histopatologiczne.