Wpływ niskich dawek zearalenonu i deoksyniwalenolu obecnych w paszy na stan zdrowia krów

Jednymi z wielu substancji niepożądanych obecnych w żywności i paszach są mikotoksyny (22). To strukturalnie różne metabolity grzybów pleśniowych charakteryzujące się niską masą cząsteczkową. Będąc wtórnymi metabolitami, nie są istotnym czynnikiem dla wzrostu grzybów pleśniowych i dlatego produkowane są tylko wyjątkowo, najczęściej pod wpływem czynników stresowych. Mikotoksyny mogą być produkowane podczas wegetacji roślin, jak i przechowywania materiałów roślinnych lub produktów z nich otrzymanych. Obecność mikotoksyn stwierdza się w wielu środkach spożywczych i paszach, a w szczególności w zbożach oraz w owocach, ziarniakach, zielonkach oraz przetworzonych produktach roślinnych (24). Większość mikotoksyn produkowana jest przez trzy rodzaje grzybów pleśniowych, takie jak: Aspergillus, Penicillium i Fusarium. Mikotoksyny przedstawionych grzybów pleśniowych, zanieczyszczając produkty rolnicze, obniżają ich jakość zdrowotną w wyniku negatywnego wpływu na stan zdrowia zwierząt (26) oraz ludzi (6).

Kliniczne objawy mikotoksykoz występujących w wyniku przyjęcia niskich i wysokich dawek mikotoksyn właściwie zostały opisane, lecz są one mało wyraziste. Kształtują się one od powolnego spadku efektów produkcyjnych lub reprodukcyjnych (przy niskich dawkach) do gwałtownych upadków dużej liczby zwierząt (przy wysokich dawkach). Przyjmowanie mniejszych dawek mikotoksyn może skutkować zmianą aktywności układu immunologicznego (10). W kilku pracach zostały przedstawione wyniki badań immunologicznych u zwierząt gospodarskich i laboratoryjnych oraz wpływ tych mikotoksyn na miejscową jelitową odpowiedź immunologiczną (4). Niskie dawki mikotoksyn prowadzą do powstawania subtelnych zmian w tkankach i narządach takich jak jelita (5), wątroba czy nabłonek nerkowy, a także w układach nerwowym i rozrodczym (13, 14, 15, 16, 20, 28) czy miejscowym układzie immunologicznym, np. przewodu pokarmowego (20, 27).

Przewód pokarmowy (a szczególnie przedżołądki u przeżuwaczy) jest pierwsz...