Aktywność biologiczna ZEN i jej wpływ na mikrobiotę jelit u niedojrzałych płciowo loszek

Ze względu na właściwości toksyczne i dużą stabilność wobec czynników fizycznych stosowanych podczas obróbki technologicznej środków spożywczych i pasz obecność mikotoksyn w łańcuchu żywnościowym jest potencjalnie niebezpieczna dla zdrowia ludzi i zwierząt (28).

Najbardziej rozpowszechnione we wszystkich strefach klimatycznych są grzyby pleśniowe z rodzaju Fusarium posiadające zdolność wytwarzania mikotoksyn. Jednym z głównych przedstawicieli mikotoksyn fuzaryjnych o właściwościach estrogennych jest ZEN (mikoestrogen) (21). ZEN jest niesteroidową mikotoksyną o działaniu estrogenopodobnym, jak również specyficznym hormonem regulującym rozmnażanie płciowe Fusarium (stadium płciowe – Gibberella zeae) (32).

Problem mikotoksykoz – chorób wywoływanych u ludzi i zwierząt – jest znany od bardzo dawna (11). Dzisiaj nabierają one istotnego znaczenia, zaś narażenia ZEN, występujące u zwierząt gospodarskich (10) i towarzyszących (18), jest szczególnym problemem prowokującym straty ekonomiczne w wyniku różnego rodzaju perturbacji w reprodukcji i rozwoju zwierząt.

Z racji że ZEN jest mikoestrogenem, to obowiązujący paradygmat dawka – odpowiedź został zakwestionowany przez „hipotezę niskiej dawki” (19). Dotyczy to w szczególności związków chemicznych hormonalnie aktywnych (44).

W odniesieniu do wielu mikotoksyn, w tym zearalenonu (ZEN), znane są objawy i konsekwencje zdrowotne (toksykologiczne) wysokich dawek (22, 46). Zgodnie z paradygmatem hormezy (4, 12, 14), bardziej istotne staje się poznanie problemów wynikających z faktu narażania niskimi dawkami, często spotykanymi w materiałach paszowych. Narażenie zwierząt gospodarskich na niskie dawki substancjami niepożądanymi, jakimi są mikotoksyny, mogą prowadzić do występowania bardzo łagodnych zmian zarówno w tkankach, jak w narządach układu pokarmowego, jak jelita czy wątroba, oraz układu nerwowego, rozrodczego lub immunologicznego.

W ostatnim czasie udowodniono, że równie ważne są problemy wynikające z faktu ...