Korporacyjne zakłady lecznicze dla zwierząt
Rynek usług weterynaryjnych, będący w ciągłym rozwoju, podlega wszystkim prawom wolnorynkowym. W związku z dużym potencjałem ekonomicznym w ostatnich latach obserwuje się tendencję do konsolidacji tego rynku, na którym pojawiły się podmioty oferujące możliwość wykupienia zakładu leczniczego dla zwierząt. Wiąże się to jednak z określonymi konsekwencjami, z którymi przy podpisywaniu umowy należy się bardzo dokładnie zapoznać.
Prywatne lecznictwo weterynaryjne w Polsce
Wolny rynek usług weterynaryjnych w Polsce powstał w wyniku przemian ustrojowych po 1989 roku. Na mocy listu intencyjnego ministra Jacka Ambroziaka, szefa Urzędu Rady Ministrów w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, dokonała się prywatyzacja usług weterynaryjnych. Z dnia na dzień wszystkie dotychczasowe Państwowe Zakłady Lecznicze dla Zwierząt (PZLZ) stały się jednostkami prywatnymi, przechodząc w zarząd dotychczasowych pracowników (lekarzy weterynarii i nierzadko techników weterynarii), tworzących podmioty jednoosobowe lub spółki cywilne. Po latach rozwoju rynku część zakładów leczniczych dla zwierząt została wykupiona przez nowych właścicieli. Nastąpiła i wciąż następuje zmiana struktury właścicielskiej biznesów, jakimi są praktyki weterynaryjne.
Warto przypomnieć, że lecznictwo weterynaryjne sprzed 1990 r. dotyczyło głównie zwierząt gospodarskich. Psy i koty leczone były niejako „przy okazji”, a „lecznice” ukierunkowane tylko na te zwierzęta znajdowały się w większości w dużych miastach. Upadek Państwowych Gospodarstw Rolnych (PGR) oraz duży wzrost zapotrzebowania na usługi lecznicze dla zwierząt towarzyszących wymusił konieczność szybkiego wypełnienia tej luki. W sukurs przyszły zagraniczne koncerny farmaceutyczne, dla których otworzył się rynek, oferujące bardzo wiele dotąd niedostępnych leków i preparatów. Jednocześnie zaczęto organizować różnego rodzaju szkolenia, konferencje i kongresy. Powstało Polskie Stowarzyszenie Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt (PSLWMZ) spełniające niebagatelną rolę w podnoszeniu kwalifikacji lekarzy małych zwierząt. Spowodowało to gwałtowny wzrost liczby placówek weterynaryjnych oferujących najróżniejsze formy usług weterynaryjnych, począwszy od pomocy wyjazdowej, gdzie cały „zakład leczniczy” mieścił się w torbie z lekami wożonej samochodem, a skończywszy na dużych placówkach, bardzo dobrze jak na owe czasy wyposażonych w sprzęt diagnostyczny i oferujących wysokiej jakości usługi.
W celu uporządkowania i pewnej standaryzacji usług weterynaryjnych z inicjatywy samorządu zawodowego lekarzy weterynarii Parlament RP przyjął Ustawę z 18 grudnia 2003 r. o zakładach leczniczych dla zwierząt (ZLZ). Na mocy tej ustawy i wynikających z niej Rozporządzeń Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 16 sierpnia 2004 r. mogły powstawać cztery kategorie ZLZ (gabinet, przychodnia, lecznica lub klinika weterynaryjna) oraz laboratoria weterynaryjne. Różnice w nazewnictwie ZLZ wiązały się z wielkością praktyk, liczbą pomieszczeń oraz wyposażeniem i kwalifikacjami lekarzy weterynarii. W 1995 r. na wniosek samorządu lekarzy weterynarii, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi powołał Komisję ds. Specjalizacji Lekarzy Weterynarii, która przygotowała system kształcenia specjalizacyjnego pod nadzorem Krajowej Rady Lekarsko-Weterynaryjnej, która przygotowała też system ustawicznego kształcenia. Wszystko to, poza oczywistymi zmianami w programach nauczania studentów, przyczyniło się do bardzo szybkiego wzrostu poziomu usług weterynaryjnych i zbliżenia się do poziomu europejskiego.
Wielu lekarzy wyjeżdżało, i nadal wyjeżdża, na zagraniczne kursy, szkolenia, konferencje i staże, a po powrocie wykorzystuje w pracy zdobyte tam, nierzadko w renomowanych ośrodkach, doświadczenie. Wiele różnego rodzaju inicjatyw edukacyjnych podejmowanych jest także w kraju, na które zapraszane są niekwestionowane autorytety z różnych dziedzin.
Od momentu, kiedy branża usług weterynaryjnych została sprywatyzowana, rozpoczął się pewien normalny cykl życia branży na wolnym rynku. Początkowo pojawili się lokalni monopoliści na bazie sprywatyzowanych ZLZ-ów. Jednak ten udział w rynku lokalnym szybko spadał, gdyż pojawiali się nowi konkurenci. Pojawiła się specyficzna struktura rynkowa, jaką jest polipol (w odróżnieniu od monopolu), w której występuje wielu małych usługodawców oraz wielu małych usługobiorców.
Wbrew pozorom duża liczba małych usługodawców, ze względu na relatywnie niewielki ich potencjał finansowy, kadrowy i usługowy, nie jest czynnikiem sprzyjającym rozwojowi przedsiębiorstw. Sprawia to, że konkurencja między tymi usługodawcami jest „śpiąca”, ponieważ brak jest zdecydowanych innowatorów. Rzeczona konkurencja często sprowadza się niestety tylko do walki cenowej. Poszczególne ZLZ umacniały siebie i swój udział w rynku. Po wielu latach wyłaniali się lokalni liderzy. Prowadzenie zakładu leczniczego dla zwierząt jest takim samym biznesem jak każdy inny i podlega tym samym uwarunkowaniom ekonomicznym jak inne branże. W gospodarce rynkowej naczelnym zadaniem każdej firmy jest wzrost zamożności właściciela poprzez wzrost wartości budowanej firmy, czyli trwałe generowanie zysku. Na wolnym rynku przedsiębiorstw funkcjonuje bez wyjątku zasada maksymalizacji przychodów przy minimalizacji nakładów.
Każda firma ma pięć etapów swojego rozwoju (idea, uruchomienie, wzrost, ekspansja, dojrzałość i wyjście z biznesu). Oczywiste jest, że nie wszystkie firmy będą doświadczać każdego etapu cyklu życia biznesowego, a te, które go doświadczają, niekoniecznie muszą ich doświadczać w porządku chronologicznym. Na przykład, niektóre firmy mogą odnotować wręcz astronomiczny wzrost zaraz po uruchomieniu, a założyciele mogą od razu zdecydować się na wypłatę zysków, przeskakując od razu do etapu „wyjścia”.
Zgodnie z przytoczonym empirycznym modelem ekonomicznym każda firma (w tym ZLZ) ma swoją „organiczną granicę rozwoju” uwarunkowaną zasobnością rynku, posiadanym kapitałem, strukturą organizacyjną, posiadanymi zasobami usługowymi, potrzebami przedsiębiorcy (wiek, zdrowie, chęć skonsumowania efektów własnej pracy). Przedsiębiorca, którego firma doszła do etapu piątego, staje przed dylematem: dalsza ekspansja (rozwój) w oparciu o własny lub obcy kapitał lub wyjście z biznesu i konsumpcja, czy też aktywność inwestorska w innych branżach i na różne sposoby. To ten dylemat stanowi jedną z przyczyn powstania zjawiska konsolidacji rynku także usług weterynaryjnych. Możliwości wyjścia z biznesu są różne, począwszy od sprzedaży wewnętrznej, poprzez wykup stopniowy (wykup na raty), leasing firmy z opcją wykupu, akcjonariat pracowniczy, sprzedaż częściową, wynajem firmy, wynajem budynku/lokalu, sprzedaż zewnętrzną lekarzowi weterynarii, fuzję z innym podmiotem, skończywszy na konsolidacji – sprzedaży dużemu nabywcy skupiającemu wiele ZLZ.
Mogą zainteresować Cię również
Znajdź swoją kategorię
2780 praktycznych artykułów - 324 ekspertów - 22 kategorii tematycznych
Weterynaria w Terenie
Torbiele jajnikowe bydła – ciągły problem w rozrodzie krów mlecznych
Streszczenie Częstotliwość występowania torbieli jajnikowych w Polsce wynosi 0-18%, natomiast dane światowe podają zakres nawet do 28%. Z punktu widzenia endokrynologicznego torbiele jajnikowe dzielimy na: pęcherzykowe, lutealne i mieszane. Zaburzenia w wydzielaniu LH lub nieprawidłowa odpowiedź jajników na wylew tego hormonu są bezpośrednią przyczyną powstawania torbieli jajnikowych. Abstract Prevalence of cystic ovarian disease in Poland […]
Torbiele jajnikowe bydła – ciągły problem w rozrodzie krów mlecznych
Streszczenie Częstotliwość występowania torbieli jajnikowych w Polsce wynosi 0-18%, natomiast dane światowe podają zakres nawet do 28%. Z punktu widzenia endokrynologicznego torbiele jajnikowe dzielimy na: pęcherzykowe, lutealne i mieszane. Zaburzenia w wydzielaniu LH lub nieprawidłowa odpowiedź jajników na wylew tego hormonu są bezpośrednią przyczyną powstawania torbieli jajnikowych. Abstract Prevalence of cystic ovarian disease in Poland […]
Zakażenia Clostridium spp. u prosiąt ssących
Streszczenie Przypadek dotyczy identyfikacji Clostridium perfringens typu C w norweskiej fermie świń. Od prosiąt wyizolowano w warunkach beztlenowych duże gram-dodatnie bakterie, a w treści jelit zidentyfikowano β-toksynę. Śmiertelność przed odsadzeniem sięgała 30,6%. Bakteria Clostridium perfringens typ C jest klasyfikowana w Norwegii jako patogen kategorii B. Po przeprowadzeniu programu szczepień śmiertelność spadła z 30,6% w czerwcu […]
Syndrom wrzodów żołądka koni – podsumowanie wytycznych panelu ekspertów ECEIM 2015
Streszczenie W 1999 r. nastąpiła intensyfikacja badań zmierzających do wyjaśnienia patofizjologii procesu wrzodów żołądka u koniowatych i jednocześnie po raz pierwszy zaproponowano określenie „syndrom wrzodów żołądka koni” (Equine Gastric Ulcer Syndrome – EGUS), jako najbardziej odpowiadający etiologii tej choroby. Abstract In 1999, the research on gastric ulcers patophysiology in horses was in full progress. In […]
Eliminacja zwierząt ze względu na stan chorobowy – przekonaj się, czy musi być dokonywana po potwierdzeniu przez lekarza weterynarii
W artykule wskazano różne przypadki związane z eutanazją zwierząt, w tym dokonywaną na terenach leśnych gmin w oparciu o orzecznictwo sądowe administracyjne, a także Kodeks Etyki Lekarza Weterynarii oraz przepisy ustawowe dotyczące zakładów leczniczych dla zwierząt. Sprawdź, kiedy eliminacja zwierząt może być dokonywana po pisemnym potwierdzeniu przez lekarza, a kiedy nie wymaga się takiego potwierdzenia. […]
„Relacje, które zbudowałam zarówno z partnerami zewnętrznymi, jak i z innymi członkami IVSA są nieocenionym wsparciem, pomagającym w realizacji ambitnych celów” – wywiad z Liwią Arbatowską, Prezydent IVSA Poland
Liwia Arbatowska – studentka 4 roku weterynarii na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, Prezydent IVSA Lublin oraz IVSA Poland w latach 2023-2025. Poza działalnością w Międzynarodowym Stowarzyszeniu Studentów Weterynarii, pełni funkcję koordynatorki ds. kół naukowych w Radzie Uczelnianej Samorządu Studenckiego Uniwersytetu Przyrdoniczego w Lublinie oraz radnej w Radzie Studentów Lublina. Członkini Polskiego Stowarzyszenia […]
Echa 32. Kongresu Bujatrycznego w Cancun
Po raz kolejny odbył się Światowy Kongres Bujatryczny. Tym razem jego 32. edycja miała miejsce w tropikalnym Cancun w Meksyku. Ta cykliczna impreza miała swoją premierę w 1960 roku w Hanowerze i co 2 lata (z jedynym wyjątkiem podczas trwania pandemii COVID-19) gromadzi w jednym miejscu bujatrów z całego świata. Podczas tegorocznej edycji do miasta […]