PAN nagrodził naukowców z UPWr

Wydział II Nauk Biologicznych i Rolniczych PAN nagrodził cykl prac o „Zróżnicowaniu gatunkowym podłoża genetycznego zaburzeń rozwoju płci zwierząt domowych i nowe podejście do ich diagnostyki” autorstwa naukowców z dwóch uczelni: Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu i Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, czyli prof. Stanisława Dzimiry ‒ dziekana Wydziału Medycyny Weterynaryjnej i prof. Wojciecha Niżańskiego ‒ przewodniczącego Rady Dyscypliny Weterynaria i kierownika WZB Innowacyjna diagnostyka i terapia weterynaryjna (Inno-WET) oraz prof. Marka Świtońskiego, prof. Izabeli Szczerbal, prof. Joanny Nowackiej-Woszuk, prof. Moniki Stachowiak (Dragan) oraz Pauliny Krzemińskiej.

Czytaj także: Prof. Wojciech Niżański przewodniczącym Komitetu PAN

Jak mówi prof. Wojciech Niżański ‒ Nasze badania, a co za tym idzie i cykl publikacji, dotyczą zaburzeń, które nazywamy interseksualizmem, a więc obupłciowością. U dotkniętych nim osobników stwierdzamy obecność narządów płciowych wewnętrznych i zewnętrznych obu płci, takie zwierzę jest więc osobnikiem pośrednim pomiędzy samcem i samicą.

Tłumaczy również, że przyczyny interseksualizmu są mechanizmami o podłożu genetycznym, które mogą występować spontanicznie, być dziedziczne albo wystąpić w rezultacie negatywnego działania środowiska np. zanieczyszczeń i toksyn, które występują w tworzywach sztucznych, środkach farmakologicznych, a nawet w smogu. Mogą one zaburzać równowagę hormonalną, kumulować się i wpływać bezpośrednio na rozwój zarodka i płodu w czasie ciąży i na sam organizm zmieniając jego metabolizm, DNA lub prowadząc do aberracji chromosomowych w zakresie ich struktury i liczby.

Prof. Niżański dodaje, że – Na obecnym etapie naszych badań szukamy mechanizmów genetycznych warunkujących pojawianie się tego rodzaju zmian, ale szukamy ich po to, by w przyszłości łatwiej diagnozować te przypadki, co może nas prowadzić do ich predykcji, a więc przewidywania, czy dane zwierzę urodzi osobnika interseksualnego. Współautor badania dodał, że fundamentem tych badań jest dobre zdiagnozowanie danego przypadku za pomocą: epikryzy klinicznej, obrazowania (tomografii komputerowej i USG), histologii wyciętych gonad oraz badań genetycznych i molekularnych (te wykonywane są w Poznaniu). Za badania histologiczne odpowiedzialny jest prof. Stanisław Dzimira.

– Wszystko zaczęło się na początku XXI wieku. Poszukiwanie partnerów naukowych zaowocowało nawiązaniem współpracy z jednym z najbardziej rozpoznawalnych na świecie zespołem genetyków reprezentujących nasz obszar nauki z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu – kierowanym przez prof. Marka Świtońskiego. Profesor jest międzynarodowym autorytetem a współpraca z nim jest niezwykle owocna. Jako ciekawostkę zdradzę, że przez pierwszych 10 lat wspólnej pracy ani razu się nie spotkaliśmy, tylko wymienialiśmy się wynikami i mailami – dodał prof. Wojciech Niżański.

Według niego badania nad interseksualizmem u ssaków mogą przyczynić się do rozwoju badań tego typu zaburzeń u ludzi, gdyż ludzie tak samo jak zwierzęta, są narażeni na wpływ czynników cywilizacyjnych i wystąpienie podobnych zmian.

Źródło: Naukowcy UPWr z nagrodami Polskiej Akademii Nauk

Czytaj także: Szansa na poprawę życia zwierząt i ludzi poprzez równoległe badanie nowotworów i metod leczenia obu gatunków