Zespół nadwrażliwości-nadaktywności u psów

Tornado, tajfun, pies demolka, nieopanowany, nieposłuszny, szczekacz, wariat… Takimi i wieloma innymi epitetami opiekunowie określają psy wykazujące objawy nadaktywności i nadpobudliwości. Często używają sformułowania „mój pies ma ADHD”, odwołując się do występującego u ludzi zespołu nadpobudliwości z deficytem uwagi, co prawdopodobnie nie odbiega wiele od prawdy, bowiem przypuszcza się, że zespół nadpobudliwości-nadaktywności u psów oraz ludzkie ADHD mogą mieć zbliżone podłoże neurologiczne (przynajmniej w aspekcie braku samokontroli).

Zespół nadwrażliwości-nadaktywności zalicza się do rozwojowych zaburzeń homeostazy sensorycznej. Jeżeli u psa nie wykształcą się właściwe systemy filtrujące bodźce, które docierają do organizmu, jego próg homeostazy sensorycznej pozostaje bardzo niski. Gdy równocześnie nie rozwiną się mechanizmy samokontroli, które hamują czynności motoryczne zwierzęcia, reakcje ruchowe na każdy bodziec będą nadmierne, trudne do przerwania. Pies dotknięty takim zaburzeniem pozostaje w ciągłym stanie pobudzenia, nie ma możliwości zignorowania bodźców docierających do niego, a intensywność jego reakcji jest nieadekwatna do bodźca.

Uznaje się, że przyczynami nadwrażliwości-nadaktywności są niewystarczająca stymulacja sensoryczna w okresie szczenięcym oraz brak zewnętrznego hamowania reakcji zwierzęcia przez matkę, inne psy czy też ludzkiego opiekuna.

Próg homeostazy sensorycznej kształtuje się między 5. a 7. tygodniem życia. Szczenię, które do takiego wieku przebywało w środowisku ubogim w bodźce (np. w przyciemnionym pomieszczeniu, z ograniczoną ilością zapachów i dźwięków), może mieć niższy próg pobudliwości niż to poddawane silniejszej stymulacji sensorycznej.

Szczenięta od 5.-6. tygodnia życia wychowujące się bez matki lub z matką skrajnie pobłażliwą, która np. nie reaguje na zbyt mocne ugryzienia podczas zabawy, nie przerywa zbyt intensywnej zabawy między rodzeństwem, mogą nie wykształcić prawidłowej samokontroli.

Typowym psem narażonym na zespół nadwrażliwości-nadaktywności jest szczenię z pseudohodowli, trzymane w klatce, odstawione od matki w wieku ok. 4 tygodni. Jednak równie dobrze problem może dotyczyć szczeniaka urodzonego w domu z ogrodem, trzymanego ze zbyt łagodną matką do 12. tygodnia życia, izolowanego od otoczenia ze względów zdrowotnych.