Kamica układu moczowego

U pacjentów, u których właściciele w wywiadzie zgłaszają częste napinanie się do oddawania moczu, kropelkowe oddawanie moczu, krwiomocz lub bezmocz zawsze należy w diagnozie różnicowej wziąć pod uwagę obecność kamieni w drogach wyprowadzających mocz.

Krystaliczne struktury zaburzające oddawanie moczu tworzą się najczęściej w miedniczkach nerkowych (nefrolity) i pęcherzu moczowym (cystolity). W bardzo rzadkich przypadkach kamienie mogą powstawać w moczowodach (uretolity) lub cewce moczowej (uretrolity), jednak ich obecność w tych strukturach jest najczęściej powodem przemieszczenia się z wyższych odcinków.

Krystalizacja i budowa kamieni

Patogeneza powstawania kamieni w drogach moczowych nie została do końca wyjaśniona. W moczu zawarty jest szereg rozpuszczonych substancji. Krystalizacja jest efektem zaburzeń równowagi pomiędzy inhibitorami i promotorami wpływającymi na ten proces.

Czynnikami hamującymi krystalizację mogą być:

nasycenie, substancje hamujące obecne w moczu (w przypadku kamicy wapniowej mogą to być między innymi cytryniany, magnez, pirofosforany), szybki przepływ moczu oraz brak powierzchni przyczepu.

Wytrącaniu się kryształów sprzyjają między innymi pH (zasadowe bądź kwaśne, w zależności od rodzaju wytrącanego kryształu), wolny przepływ moczu, niektóre substancje (w przypadku kamicy wapniowej między innymi sód, szczawiany, moczany, cystyna), wysokie stężenie soli w moczu oraz obecność możliwego ogniska krystalizacji (1).

Do oceny ryzyka powstania kamienia moczowego można użyć określenia względnego przesycenia (RSS − relative supersaturation) substratu tworzącego go. Wartości stężenia niektórych substancji oznaczonych w moczu poddaje się skomplikowanej analizie komputerowej, dającej w efekcie wartość „aktywności produktu” (AP − activity product), zaś ta wartość zostaje pod...