Torbiele jajnikowe – typy torbieli i ich pochodzenie

Czy stosowany obecnie podział na torbiele pęcherzykowe i torbiele lutealne oraz pęchęrzyki nieowulujące (ang. LUF-syndrome) ma swoje szersze uzasadnienie? Wydaje się, że wymienione typy zmian patologicznych stanowią odbicie pewnych faz zaburzenia procesu oo/follikulogenezy, owulacji i rozwoju ciałka żółtego, które to zmiany chorobowe są odbiciem bliżej nieokreślonych endokrynopatii, zarówno pod względem jakościowym, jak i ilościowym. Zawsze jednak są to torbiele wywodzące się z pęcherzyka jajnikowego. Wyniki badań Kuryszko i wsp. (8) potwierdzają obecność różnorodności obserwowanych w obrazie mikroskopowym zmian patologicznych, widocznych w strukturze poszczególnych jajników, towarzyszących danej endokrynopatii. Ta różnorodność typów zmian patologicznych stanowi efekt także patologicznej stymulacji komórek jajnika, która ma miejsce na różnych etapach rozwoju procesu oo/follikulogenezy, kiedy następuje różnicowanie się pęcherzyka jajnikowego i powstawanie ciałka żółtego.

Obraz struktury komórkowej torbieli pochodzenia pęcherzykowego tylko w pewnym stopniu pozwala wnioskować o charakterze zaburzeń w bodźcach odpowiedzialnych za prawidłowe różnicowanie się pęcherzyka będącego na danym etapie jego rozwoju. I tak klasyczna torbiel pęcherzykowa powstaje wówczas, kiedy w pęcherzyku nie zostaje przerwana sekrecja płynu pęcherzykowego, a narastające ciśnienie tego płynu powoduje stopniowy zanik komórek pęcherzykowych i obumieranie oocytu. Przy zaawansowanym procesie chorobowym powstaje cienkościenna torbiel wysłana jedną warstwą płaskich komórek pochodzenia pęcherzykowego. Należy jednak zaznaczyć, że duże torbiele pochodzenia nabłonkowego mogą mieć podobny obraz budowy mikroskopowej.

Torbiele lutealne natomiast są efektem tego typu zaburzeń hormonalnych, kiedy ścianę torbieli tworzą komórki pęcherzykowe, które uległy luteinizacji. W tego typu endokrynopatii, w obrazie mikroskopowym jajnika, można obserwować wczesną luteinizację komórek pęcherzykowych, nawet na et...