Przebieg okresu okołorujowego oraz zaburzenia owulacji u klaczy
Końcową fazą rui u klaczy jest owulacja, stanowiąca od wielu lat przedmiot badań i dyskusji. Dzisiaj już wiadomo, że owulacja to wieloetapowo przebiegający proces biochemiczny, w przebiegu którego dochodzi do naruszenia szkieletu kolagenowego struktury pęcherzyka jajnikowego poprzez działanie enzymów proteolitycznych, czego efektem jest pęknięcie pęcherzyka i owulacja. Jest ona uwarunkowana obecnością jednego, a czasem nawet dwóch pęcherzyków dominujących. Wzrost pęcherzyków dominujących jest uwarunkowany rozwojem sieci naczyń krwionośnych w ich osłonce wewnętrznej. Nie obserwuje się tego w innych pęcherzykach dorastających, których wzrost jest ograniczony powstaniem pęcherzyków dominujących. Obecność silnego ukrwienia jest związana z wylewem przysadkowego LH (3, 10), który powoduje gwałtowny przepływ krwi przez naczynia osłonki wewnętrznej pęcherzyka przedowulacyjnego. Uwolnienie histaminy przez komórki tuczne oraz bradykininy powoduje wzrost przepuszczalności naczyń włosowatych pęcherzyka i obrzęk komórek osłonki wewnętrznej, co daje efekt podobny do stanu zapalnego. Komórki osłonki wewnętrznej pęcherzyka z udziałem LH i FSH uczynniają plazminogen do czynnego enzymu proteolitycznego plazminy pod wpływem plazminogennego aktywatora (18, 20, 29). Hormony te, łącznie z progesteronem i wytwarzanymi w tym czasie prostaglandynami F2 i E2, uczynniają kolagenazę oraz enzymy lizosomalne i nasilają rozplem fibroblastów. Trwające od kilkunastu do kilkudziesięciu godzin (40 godzin) enzymatyczne trawienie ściany pęcherzyka powoduje jego pęknięcie i wyrzucenie oocytu z pęcherzyka do jajowodu.
Ryc. 5. Atrezyjny pęcherzyk o cechach torbieli; ryc. archiwum autora
Czynność jajnika regulowana jest także przez lokalne czynniki peptydowe. Należą do nich: insulinopodobne czynniki wzrostowe (IGF-I, insulin-like growth factor-l), (IGF-2, insulin-like growth factor-2), które są wytwarzane w warstwie komórek ziarnistych, gdzie również znajdują się ich receptory (1, 14, 23). Czyn...
którzy są subskrybentami naszego portalu.
i ciesz się dostępem do bazy merytorycznej wiedzy!
Zapisz się do bezpłatnego newslettera!
Bądź na bieżąco z nowościami z branży weterynaryjnej.
