Przebieg okresu okołorujowego oraz zaburzenia owulacji u klaczy

Tworzone w płynie pęcherzykowym estrogeny wpływają na wystąpienie zewnętrznych objawów rujowych. Estrogeny stopniowo przygotowują organizm samicy, a szczególnie jej narządy rodne, do aktu kopulacji, zapłodnienia i ciąży. Następują znaczny wzrost ukrwienia narządów rodnych, rozplem i wzrost komórek błony mięśniowej macicy, zmiany w strukturze komórek nabłonka pochwy. Obrzęk zewnętrznych narządów płciowych samicy, charakterystyczne „błyskanie” sromem, „polewanie” moczem, stan gotowości rozrodczej, pobudzenie, niepokój i zwiększona wrażliwość na feromony samca świadczą o gotowości klaczy do kopulacji. Sposób wyrażania rui i charakterystyczne dla niej objawy są indywidualnie zmienne. Mimo prawidłowo przebiegających zmian w czynności jajnika może nie dojść do typowych zachowań u klaczy. Taki stan jest nazywany cichą rują (26, 32). Prawidłowo przebiegający cykl płciowy samicy jest również wynikiem działania mechanizmów na innych poziomach regulacyjnych, między innymi wpływu estrogenów na układ limbiczny, nazywany często „mózgiem emocji”. Podrażnienie struktur układu rąbkowego często objawia się np. wzrostem pobudliwości płciowej lub silnymi stanami emocjonalnymi. Pobudzony układ limbiczny kieruje swoje eferentne pobudzenie do neuronów podwzgórza wytwarzających hormony uwalniające: GnRH, CRH oraz TRH (4, 9, 25). Uwalnianie i synteza hormonów podwzgórza są modulowane poprzez ośrodki korowe, wysyłające pobudzenia do neuronów, które tysiącami synaps przylegają do ciał komórkowych i wypustek neuronów podwzgórza. Procesy wydzielnicze w podwzgórzu powodują zmiany w pulsacyjnym uwalnianiu hormonów przysadki w sezonie rozrodczym klaczy, ostatecznie dają charakterystyczne objawy rujowe.

Ryc. 4a. Różne formy nieowulujących pęcherzyków (1); ryc. archiwum autora

Ryc. 4c. Różne formy nieowulujących pęcherzyków (3); ryc. archiwum autora

Ryc. 4e. Różne formy nieowulujących pęcherzyków (5); ryc. archiwum autora

Ryc. 4b. Różne formy nieowulujących pęcherzyków (2); ryc...

Ten materiał dostępny jest tylko dla użytkowników
którzy są subskrybentami naszego portalu.

Wybierz pakiet subskrypcji dla siebie
i ciesz się dostępem do bazy merytorycznej wiedzy!

Wybierz subskrypcję

Masz aktywną subskrypcję?

Zaloguj się

Nie masz jeszcze konta w serwisie? Dołącz do nas