Nowe poglądy na etiopatogenezę mastitis u krów mlecznych chorych na endometriozę

Mastitis krów mlecznych, obok niepłodności, stanowi najpoważniejszy problem w hodowli bydła mlecznego. Badania nad patogenezą, zwalczaniem i profilaktyką tych chorób są prowadzone od dziesiątków lat, a efekty tej pracy są ciągle niezadowalające. Mimo wprowadzania coraz doskonalszych metod badawczych efekt zapobiegania i zwalczania mastitis występującego u krów mlecznych zasadniczo jest od lat niezmienny. Kierunki prowadzonych na świecie badań naukowych dotyczące problemu mastitis koncentrują się wokół dominującej roli drobnoustrojów w rozwoju mastitis (11). Na przykład wiele uwagi poświęca się problemowi interakcji zachodzących między komórkami nabłonka gruczołowego w zakażeniach różnego typu drobnoustrojami (4). Także zagadnienie podnoszenia stopnia odporności w gruczole mlekowym i zapobieganie mastitis przez stosowanie szczepionek (12-14) są szeroko propagowane w profilaktyce występowania tej choroby u krów mlecznych. Jednak z obserwacji klinicznych wiadomo, że pozytywne skutki tego postępowania są krótkotrwałe, a zapalenie gruczołu mlekowego po pewnym okresie może nawracać.

W niniejszej pracy zostaną omówione nowe poglądy na etiopatogenezę mastitis u krów mlecznych chorych na adenomyosis/endometriosis. Zjawisko występowania korelacji między rozwojem endometriosis macicy krów mlecznych i uszkodzeniem gruczołu mlekowego – często klinicznie manifestujące się w postaci mastitis – było już wstępnie sygnalizowane (3).

Rozwój zmian chorobowych we wszystkich komórkach i tkankach organizmu stanowi wynik działania na te struktury niezliczonych typów bodźców chorobotwórczych. Jeśli ograniczyć te rozważania do narządów rozrodczych samicy, to najlepiej poznane są, u kobiet i licznych gatunków zwierząt, patologiczne skutki występowania zaburzeń hormonalnych, głównie w zakresie działania chorobotwórczego hormonów jajnikowych. W odniesieniu do komórek gruczołu mlekowego skutki patomorfologiczne spowodowane obecnością analogicznych endokrynopatii są znane u kobiet i z...