Trichomonoza u ptaków domowych

Trichomonoza ptaków to szeroko rozpowszechniona choroba pasożytnicza wywołana przez pierwotniaki Trichomonas gallinae (1). Najczęstszym objawem inwazji pierwotniaków Trichomonas jest stan zapalny błony śluzowej jamy dziobowo-gardłowej (ryc. 1), przełyku (ryc. 2, 3) i wola (2). Zmiany mogą sięgać aż do przedżołądka (3). Zdarzają się również przypadki, szczególnie częste u młodych gołębi, kiedy zmiany widoczne są w tchawicy i płucach (4), a także w innych narządach miąższowych, jak i w okolicy pępka (3). Zarówno u ptaków drapieżnych, jak i śpiewających opisywano przypadki zmian w zatokach podoczodołowych wywołane inwazją rzęsistków (5, 6). Znane są również opisy zapalenia mózgu wywołanego przez te pierwotniaki (7).

Ryc. 1. Trichomonoza przełyku u papużki falistej (Melopsittacus undulatus); fot. archiwum autorów

Ryc. 2. Trichomonoza przełyku u astrylda lawendowego (Estrilda caerulescens). zmiany zlokalizowane poniżej wola utrudniają jego opróżnianie; fot. archiwum autorów

Ryc. 3. Zaawansowana trichomonoza jamy dziobowo-gardłowej i przełyku u papużki falistej zakażonej cirkowirusem; fot. archiwum autorów

Jak dotąd w Polsce zakażenia tym pasożytem diagnozowane były głównie u gołębi i wykonywanie wymazów w kierunku rzęsistków weszło na stałe do rutynowej diagnostyki parazytologicznej u tych ptaków (8). Między innymi badania prowadzone przez Stenzla i wsp. (9) wykazały obecność Trichomonas columbae we wszystkich badanych stadach gołębi ozdobnych i w 61,8 % stad gołębi pocztowych.

Przegląd piśmiennictwa wskazuje, że problem inwazji tych pierwotniaków występuje również u innych gatunków, szczególnie z rzędów szponiastych, krukowych i kuraków, a także różnych gatunków papug oraz ptaków śpiewających (2, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16).

W niniejszym artykule, skierowanym do ornitopatologów weterynaryjnych, uwagę poświęcimy diagnostyce i terapii trichomonozy u małych ptaków domowych.

U papużek falistych z trichomonozą najczęściej nie stwierdza się zm...