Rak kolczystokomórkowy u ptaków – agresywny przeciwnik

Leczenie

Leczenie chirurgiczne

Chirurgiczne usunięcie zmiany jest jednym z lepszych sposobów leczenia, niezależnie od gatunku (7, 12), niestety nie zawsze możliwe jest zachowanie wysokiej jakości życia po zabiegu. U dzioborożców radykalne cięcie chirurgiczne narośli rogowej jest zabiegiem wysoce szpecącym, ale technicznie nie jest trudne do wykonania. Anatomia głowy, dzioba i narośli rogowej została opisana dla kilku gatunków, w tym tych najczęściej spotykanych w ogrodach zoologicznych (8). Podczas usuwania zmiany należy zachować odpowiedni margines zdrowych tkanek. W przypadku mniejszych gatunków, jak np. opisanej przez Manucy’ego i wsp. (7) ary oliwkowej, margines wynosił 1 cm w głąb dzioba i zważając na jej rozmiary, zabieg ten miał charakter mandibulektomii (7). W przypadku zmian zlokalizowanych na skrzydłach konieczna bywa amputacja części skrzydła, a nawet całkowita amputacja.

Niestety samo wycięcie zmiany nie daje pewności wyleczenia i po pewnym czasie może nastąpić nawrót choroby (5). Po zabiegu wskazana jest cytoredukcja komórek nowotworowych, których nie udało się usunąć, można do tego wykorzystać radioterapię lub chemioterapię. Naświetlanie zmiany raz w tygodniu skutkuje widocznym zwolnieniem wzrostu nowotworu (8).

Radioterapia

Radioterapia jako monoterapia może nie przynieść oczekiwanych efektów. Może to być związane z opornością komórek na promieniowanie, zbyt małą dawką promieniowania albo zbyt dużą masą nowotworu. Problemem towarzyszącym jest również brak danych o bezpiecznych dawkach substancji dla ptaków, np. kobaltu-60 (7). Usunięcie chirurgiczne zmiany z odpowiednim marginesem zdrowych tkanek przed rozpoczęciem radioterapii jest w stanie wydłużyć życie pacjenta. Przykładem może być opisany przez Swisher i wsp. przypadek żako, u którego po wdrożeniu takiego leczenia nastąpiła poprawa, natomiast nie była ona długotrwała i wystarczająca do całkowitego wyleczenia (12).

Fotochemioterapia

U dzioborożców wielkich próbowano lecz...