Ziarniniak z wylizywania u psów – fakty i mity

Ziarniniak z wylizywania, czasem określany też jako „guz świądowy” lub „miejscowe zapalenie skóry kończyny z wylizywania”, to przewlekła i nawracająca dermatoza będąca efektem przymusowego lizania przez psa ograniczonego obszaru skóry w obrębie dystalnej części kończyny (ryc. 1, s. 56). Choroba występuje stosunkowo rzadko, stanowiąc około 2,9% przypadków dermatologicznych (1).

Ziarniniak z wylizywania u psów, ze względu na swą złożoną i nie w pełni wyjaśnioną patogenezę, często bywa prawdziwym wyzwaniem dla lekarza praktyka. Trudności terapeutyczne sprawiają zarówno przypadki o „czysto” psychogennym podłożu, jak i te spowodowane przyczynami organicznymi. Na temat etiologii, procesu diagnostycznego i – co najistotniejsze z praktycznego punktu widzenia – terapii ziarniniaka z wylizywania krąży wiele „legend”. W niniejszej pracy podjęto próbę polemiki z najczęstszymi z nich, szczególnie z tymi, w których trudno doszukać się „ziarenka prawdy”.

Dlaczego dochodzi do tworzenia się ziarniniaka z wylizywania?

Ziarniniak z wylizywania jest wyłącznie psychodermatozą

Mit. Patogeneza ziarniniaka z wylizywania jak dotąd nie została w pełni wyjaśniona. Dawniej uważano, że choroba ma wyłącznie podłoże psychogenne. Obecnie wiadomo, że w znaczącej części przypadków (w około 50%) za rozwój schorzenia odpowiadają czynniki organiczne, wyzwalające lub wikłające przebieg choroby. Ponadto u wielu pacjentów ziarniniaki tworzą się wskutek jednoczesnego oddziaływania określonych czynników organicznych oraz behawioralnych (1, 5). Badania elektrofizjologiczne wykazały, że u części psów, u których zdiagnozowano ziarniniaka, występuje jednocześnie polineuropatia czuciowa o typie aksonalnym, jednak podejrzewa się, że jest to raczej skutek, a nie przyczyna omawianego zaburzenia (5).

Najczęstszymi psychogennymi przyczynami ziarniniaka z wylizywania u psów są: niepokój, lęk (szczególnie separacyjny), reakcje stresowe, frustracja, a czasem po prostu „zwykła” nuda (6). U psów, u kt...