Zaburzenia układu endokrynnego w stresie
Streszczenie
Hormony syntetyzowane są zarówno w gruczołach endokrynnych (układ hierarchiczny), jak i w wyspecjalizowanych komórkach w wielu narządach (układ rozsiany). W hierarchicznym układzie endokrynnym występują trzy poziomy regulacyjne – osie endokrynne: podwzgórzowo-przysadkowo-tarczycowa (PPT), podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowa (PPN), podwzgórzowo-przysadkowo-gonadowa (PPG) oraz somatotropowa (podwzgórze – przysadka – komórki ciała, PPS). Komórki układu rozsianego syntetyzują hormony peptydowe, większość z nich znajduje się w przewodzie pokarmowym oraz w sercu, nerkach, adipocytach, grasicy. Aktywność układu endokrynnego jest ściśle związana z układem nerwowym i immunologicznym; taka interakcja jest kluczowym elementem homeostazy. Działanie czynników stresotwórczych zaburza prawidłowe funkcjonowanie tej triady i powoduje reakcję stresową manifestowaną zmianą aktywności neurotransmiterów, hormonów i cytokin w całym organizmie. Długotrwałe działanie czynników stresotwórczych może doprowadzić do ogólnoustrojowych zaburzeń ze szczególnym uwzględnieniem układu endokrynnego.
Słowa kluczowe
osie hormonalne, gruczoły endokrynne, stres, zaburzenia endokrynne
Abstract
Hormones are synthetized in the endocrinal glands (hierarchical system) as well as in specialized cells in different organs (diffuse system). The hierarchical endocrine system has three levels of the regulation-endocrinal axis: hypothalamo-pituitary-thyroid (HPT), hypothalamo-pituitary-adrenal (HPA), hypothalamo-pituitary-gonadal (HPG) and somatotropic (hypothalamo – pituitary – body cells, HPC). Diffuse system synthetizes mainly peptide hormones, the majority of them in the gastrointestinal system, but also in the heart, renal, adipocytes and thymus. The activity of the endocrine system is closely connected with the nervous and immune systems and this interaction is a key element of homeostasis. Stressors destroy the function of this triad and cause stress response manifested by the...
Dostęp ograniczony.
Pełen dostęp do artykułu tylko dla zalogowanych użytkowników z wykupioną prenumeratą.
zaloguj sięlub
zarejestruj sięMogą zainteresować Cię również
Znajdź swoją kategorię
2602 praktycznych artykułów - 324 ekspertów - 22 kategorii tematycznych
Weterynaria w Terenie
Wskazówki na wypadek widocznego niepowodzenia terapii antybiotykowej. Kryteria skutecznej terapii oraz kluczowe pytania jako 5 kroków drzewa analitycznego
Analiza oceny przypadków klinicznych przy podejrzeniu braku skuteczności działania antybiotyków. Jak powinno wyglądać drzewo decyzyjne i na jakie pytania należy podczas takiej analizy odpowiedzieć? Co zrobić, aby zwiększyć skuteczność terapii? Czasem wystarczy tylko odpowiedzieć na kilka prostych pytań. Z punktu widzenia hodowcy główne kryteria oceny terapii przeciwbakteryjnej to wyraźne złagodzenie, a następnie ustąpienie objawów klinicznych […]
Wczesne wykrywanie mastitis w automatycznych systemach doju
Streszczenie AMS (Automatic Milking Systems – Automatyczne Systemy Doju), nowa technologia, która znajduje coraz szerszą rzeszę zwolenników, jest wciąż w trakcie intensywnego rozwoju. Zamontowane systemy detekcji mastitis wymagają jeszcze dopracowania, mimo to są źródłem cennych danych. Dzięki nim możemy wcześniej wykryć rozwijający się stan zapalny – i to na poziomie ćwiartki. W klasycznych systemach doju […]
Szerzenie się, profilaktyka i terapia ważnych ekonomicznie chorób układu oddechowego świń (pleuropneumonia, mykoplazmowe zapalenie płuc)
Streszczenie Pleuropneumonia i mykoplazmowe zapalenie płuc są chorobami układu oddechowego świń, które wywołują szczególnie duże straty ekonomiczne. Rozpoznawanie wymienionych chorób jest stosunkowo proste. Profilaktyka oparta jest na stosowaniu szczepionek. W Polsce dostępnych jest wiele szczepionek przeciwko MPS oraz kilka biopreparatów przeciwko App. Ich efektywność jest zróżnicowana i zależna od właściwości szczepów wywołujących choroby oraz składu […]
Wprowadzenie do stomatologii koni
Streszczenie Stomatologia koni jest dziedziną medycyny weterynaryjnej, w której nadal jest więcej pytań niż odpowiedzi. Jednak ze względu na dynamiczny jej rozwój, a także rosnącą świadomość właścicieli koni oraz profesjonalistów zajmujących się ich obsługą i treningiem zapotrzebowanie na usługi z tego obszaru stale rośnie. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów, lekarze weterynarii specjalizujący się w stomatologii koni […]
Wskazówki na wypadek widocznego niepowodzenia terapii antybiotykowej. Kryteria skutecznej terapii oraz kluczowe pytania jako 5 kroków drzewa analitycznego
Analiza oceny przypadków klinicznych przy podejrzeniu braku skuteczności działania antybiotyków. Jak powinno wyglądać drzewo decyzyjne i na jakie pytania należy podczas takiej analizy odpowiedzieć? Co zrobić, aby zwiększyć skuteczność terapii? Czasem wystarczy tylko odpowiedzieć na kilka prostych pytań. Z punktu widzenia hodowcy główne kryteria oceny terapii przeciwbakteryjnej to wyraźne złagodzenie, a następnie ustąpienie objawów klinicznych […]
Nauka ma pobudzać do ciekawości i poszukiwania
dr Bartłomiej M. Jaśkowski – absolwent Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, gdzie pracuje na stanowisku adiunkta w Katedrze Rozrodu z Kliniką Zwierząt Gospodarskich. W działalności naukowej skupia się na rozrodzie bydła, a jego zainteresowania są związane z nieznanymi elementami regulacji jajnika. Należy do rodziny o weterynaryjnych i naukowych tradycjach. W wolnych chwilach lubi sięgnąć po dobry […]
XVIII Konferencja Bujatryczna w Puławach
Zakład Chorób Bydła i Owiec Państwowego Instytutu Weterynaryjnego — Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach wraz z Polskim Stowarzyszeniem Bujatrycznym zapraszają wszystkich lekarzy weterynarii oraz hodowców bydła do udziału w XVIII Konferencji Bujatrycznej pt. „Immunoprofilaktyka swoista i nieswoista wybranych chorób bydła – nowe osiągnięcia i kierunki rozwoju„. Wydarzenie rozpocznie się o godz. 9:00 w Sali Konferencyjnej […]