Szynszyla mała – lepiej zapobiegać niż leczyć

Pionierzy hodowli

Hodowlę fermową Chinchilla Langera zapoczątkował Amerykanin Mathias F. Champan, który, poruszony zjawiskiem wyniszczenia populacji tych zwierząt, podjął w roku 1919 na terenie Chile pierwsze metodyczne działania hodowlane, rozwijane następnie w latach dwudziestych z dużymi sukcesami na terenie Stanów Zjednoczonych. Hodowla szynszyli w Polsce została zapoczątkowana w 1956 r. przez Elwirę i Władysława Rżewskich.

Poza hodowlą na potrzeby futrzarskie istnieje hodowla amatorska (hobbystyczna), prowadzona w warunkach domowych. Od kilkunastu lat zaczęto hodować szynszyle także do innych celów – to doskonały model zwierzęcy do różnego typu doświadczeń medycznych. Szynszyle nadają się znakomicie do badań nad fizjologią i patofizjologią narządu słuchu ludzkiego oraz do testowania szczepionek, głównie przeciwko grypie.

Behawior

Szynszyle w warunkach naturalnych są zwierzętami stadnymi, żyją w koloniach o liczebności od kilku do 100 sztuk, a nawet kilkuset osobników. Gryzonie prowadzą nocny tryb życia. Niektórzy uważają, że szynszyle w naturze żyją w parach, jednak z drugiej strony nie ma jednoznacznych dowodów na monogamię tych gryzoni.

Zachowanie szynszyli pozostaje relatywnie mało poznane zarówno w warunkach naturalnych, jak i w hodowli. Szynszyle są zwierzętami bardzo energicznymi, skocznymi, zwinnymi, mającymi ogromną potrzebę ruchu. Z uwagi na nocny tryb życia szynszyle potrzebują spokojnego miejsca, gdzie będą czuły się bezpiecznie w ciągu dnia. Najczęstszą formę aktywności szynszyli stanowi pobieranie pokarmu i wody, drapanie się, przeciąganie, higiena futra – zarówno swojego, jak i innego osobnika – oraz obserwowanie otoczenia.

Rozród szynszyli

Szynszyle uzyskują dojrzałość płciową średnio w wieku 6 miesięcy, ale już 4-miesięczna samica może być pokryta. Aktywność płciową zwierzęta zachowują nawet do 12. roku życia. Są to zwierzęta poliestryczne, czyli cykl płciowy powtarza się w ciągu całego roku z zaznaczoną sezonowością od listopada do maja. W tym okresie długość cyklu płciowego wynosi od 30 do 40 dni. Faza rujowa trwa od 12 godzin do 4 dni. Poza tym okresem wydłuża się do 50, a nawet 150 dni.

Ciąża

Ciąża u szynszyli trwa około 111 dni. Do objawów ciąży należy zmiana przyzwyczajeń w jedzeniu, zwiększa się apetyt. Obserwując samicę pod koniec ciąży, można zauważyć poruszające się płody. W miocie rodzi się 1-6 maluchów, średnio 2 maluchy. Nowo narodzona szynszyla jest owłosiona, ma otwarte oczka, posiada 12 ząbków i waży około 30-70 g. Szynszyle kończą wzrost i osiągają ostateczną wielkość w wieku 18 miesięcy.

Układ pokarmowy

Szynszyle mają charakterystyczną dla roślinożernych budowę przewodu pokarmowego, przystosowaną do trawienia włókna w paszach objętościowych. Posiadają stosunkowo małą i wąską jamę ustną o dobrze rozwiniętych dziąsłach. Zęby służą do dokładnego rozcierania pokarmu roślinnego. Przetwarzanie pokarmu zachodzi w stosunkowo długim przewodzie pokarmowym (12 razy dłuższym od całego ciała). Poza gardłem i przełykiem dalsza część przewodu pokarmowego składa się z żołądka jednokomorowego, jelita cienkiego, ślepego, okrężnicy oraz jelita prostego.