Rola żelaza w żywieniu oraz diagnostyka niedoboru żelaza u psów i kotów

Niedobory żelaza i ich diagnostyka

Pomimo powszechności występowania żelaza w przyrodzie, u ludzi i zwierząt zdarzają się jego niedobory. Najczęściej wynikają one z jego utraty z organizmu (ostre krwotoki, przewlekłe, utajone krwawienia do przewodu pokarmowego itp.), niedoborów pokarmowych lub zaburzeń jego wchłaniania i przyswajania. WHO oceniła, że 1,5% zgonów (anemia z niedoboru żelaza) u ludzi jest wywołana jego deficytem, który dotyczy nie tylko krajów, w których panuje głód, ale i państw rozwijających się. W tym przypadku przyczyną niedoboru żelaza okazało się spożywanie pokarmów wysokoprzetworzonych, bogatych w tłuszcz i węglowodany, zmniejszanie dziennych racji pokarmowych i ograniczenie spożywania mięsa (4, 7). Kraje szybko rozwijające się obejmuje również trend tzw. „zdrowego żywienia”, które jest oparte na produktach niskoprzetworzonych, z dużą zawartością błonnika, który może obniżać wchłanianie większości pierwiastków. Duże ryzyko niedoborów niesie ze sobą również nieumiejętne stosowanie diet wegańskich, makrobiotycznych czy laktowegetariańskich, bez ich odpowiedniej suplementacji, a w szczególności w grupach zwiększonego ryzyka (dzieci, osoby starsze, ciąża, laktacja) (8).

Niedobory żelaza u zwierząt dotyczą głównie osobników młodych, rosnących oraz w okresie reprodukcji (ciąża, laktacja), będących na diecie deficytowej w ten pierwiastek. U odsadzonych szczeniąt i kociąt stosowanie diet zawierających poniżej 80 mg Fe/kg spowodowało spadek stężenia wskaźników czerwonokrwinkowych (9). Klinicznie obserwowano: opóźnione tempo wzrostu, bladość błon śluzowych, ogólne osłabienie, biegunkę, obecność świeżej krwi w kale, smołowaty, ciemny kał (melena), a hematologicznie − mikrocytarną i hipochromatyczną anemię. W innym doświadczeniu przeprowadzonym na 18&nbs...