Przewlekła niewydolność nerek u kotów – aspekty diagnostyczne i terapeutyczne

Klasycznym, rutynowo oznaczanym we krwi szacunkowym markerem GFR jest kreatynina (3, 12). International Renal Interest Society (IRIS) zaleca, by każdy kot, u którego stężenie kreatyniny we krwi przekracza 140 µmol/l, był traktowany jako podejrzany o PNN (12, 13) (tab. 1). Lekarz wykorzystujący stężenie kreatyniny w diagnostyce chorób nerek musi pamiętać o pewnych jej ograniczeniach jako wskaźnika GFR. Z praktycznego punktu widzenia najbardziej istotną wadą jest to, że stężenie kreatyniny rośnie istotnie dopiero w przypadku, gdy około 75% nefronów ulegnie uszkodzeniu, co wyklucza używanie jej jako markera wczesnej fazy PNN (3, 14), ponadto na stężenie kreatyniny we krwi mają wpływ czynniki pozanerkowe, takie jak: rasa, płeć, wiek, masa mięśniowa, odwodnienie, czynniki przed- i zanerkowe (3, 14).

Średnie stężenie kreatyniny we krwi u kotów birmańskich jest istotnie wyższe niż u kotów innych ras i wynosi 88-98 µmol/l (13, 14). Należy również pamiętać o tym, że u kotów stężenie kreatyniny we krwi jest charakterystyczne osobniczo, a nie gatunkowo, czyli bardziej wiarygodne jest stężenie kreatyniny oznaczone dla danego osobnika niż zakres wartości referencyjnych podawanych dla gatunku (1). W praktyce oznacza to, że wzrost stężenia kreatyniny we krwi danego kota powyżej 20%, w stosunku do wartości oznaczonej u niego wcześniej, wskazuje na azotemię, nawet jeśli stężenie kreatyniny pozostaje w granicach normy (1).

Innymi słowy − kreatynina jest wiarygodnym wskaźnikiem stanu nerek pod warunkiem, że oznaczamy ją u kota, który jest stałym pacjentem i który miał regularnie wykonywane badania krwi, kiedy był zdrowy (12), czyli jeśli pacjent przez całe swoje kocie życie miał stężenie kreatyniny rzędu 80 µmol/l, a pewnego dnia wzrosło ono do 101 µmol/l, to znaczy, że ma on problem z nerkami, mimo że kreatynina nie przekracza stężenia 140 µmol/l.

Obecnie uważa się, że wzrost stężenia kreatyniny w surowicy o 26,4 µmol/l (lub więcej) w ciągu 48 godzin może być precyzyjnym wskaźnikiem pojawienia się ostrej niewydolności nerek (ONN) (3).