Pasożytnicze pierwotniaki występujące u egzotycznych jaszczurek hodowanych w terrariach domowych i ich zwalczanie

Choleoeimeria sp.

To pasożyt występujący głównie u agam brodatych (Pogona vitticeps) w przewodach żółciowych i pęcherzyku żółciowym. Odkryty i opisany stosunkowo niedawno u Pogona minor minor, występujących w Australii (9). Inwazje Choleoeimeria sp. są coraz częściej notowane u domowych, terraryjnych osobników agamy brodatej. Cykl rozwojowy jest prosty, do zarażenia dochodzi drogą pokarmową, formą inwazyjną jest wysporulowana oocysta, zawierająca cztery spory po dwa sporozoity. Uwalniające się w jelicie cienkim sporozoity przedostają się do przewodów żółciowych jako ostatecznego miejsca pasożytowania, w nabłonku przewodów żółciowych dochodzi do schizogonii i oogonii pasożyta.

Namnażające się kolejne pokolenia pasożyta powodują stany zapalne przewodów żółciowych, rozplem i przerost komórek nabłonka, powstają guzki zatykające poszczególne przewody. Gromadzące się w pęcherzyku żółciowym oocysty zlepiają się, powodując powstawanie złogów i kamieni żółciowych, może dochodzić do zahamowania przepływu żółci do jelita lub do całkowitego zatkania odpływu. Ostatni etap rozwoju – sporulacja – zaczyna się już w pęcherzyku żółciowym, znajdowane w jelicie i w kale oocysty były już w pełni wysporulowane.

Objawami klinicznymi są: spadek apetytu, postępujące wychudzenie, apatia, możliwe jest miejscowe zażółcenie powłok ciała, czasami mylone z naturalnym żółtopomarańczowym zabarwieniem skóry. Trudności diagnostyczne może sprawiać nieregularne wydalanie oocyst z kałem, przy podejrzeniu tej inwazji zaleca się kilkukrotne badanie parazytologiczne kolejnych porcji kału. W zwalczaniu lekiem wiodącym jest toltrazuryl w dawce 15 mg/kg m.c., połączenie toltrazurylu i ponazurylu jest uważane za jeszcze bardziej skuteczne (10).

Isospora sp.

Jest jedną z najczęściej występujących inwazji pierwot...