Kto tak naprawdę nami steruje? Manipulacje w świecie pasożytów
Piśmiennictwo
- https://www.cdc.gov.pl.
- Poulin R.: Parasite Manipulation of Host Behavior. „Advances in the Study of Behavior”, 2010. DOI: 10.1016/s0065-3454(10)41005-0.
- Lafferty K.D., Shaw J.C.: Comparing mechanisms of host manipulation across host and parasite taxa. „The Journal of Experimental Biology”, 2013. DOI: 10.1242/jeb.073668.
- Adamo S.A.: Parasites: evolution’s neurobiologists. „The Journal of Experimental Biology”, 2013. DOI: 10.1242/jeb.073601.
- Pasożytnictwo, Encyklopedia PWN: źródło wiarygodnej i rzetelnej wiedzy. (n.d.). PWN.
- Holland C.V., Hamilton C.M.: The significance of cerebral toxocariasis: a model system for exploring the link between brain involvement, behaviour and the immune response. „The Journal of Experimental Biology”, 2013. DOI: 10.1242/jeb.074120.
- Prandovszky E., Gaskell E.A., Martin H.L., Dubey J.P., Webster J.P., McConkey G.A.: The Neurotropic Parasite Toxoplasma Gondii Increases Dopamine Metabolism. „ PLOS ONE”, 2011. DOI: 10.1371/journal.pone.0023866.
- Klein S.L.: Parasite manipulation of the proximate mechanisms that mediate social behavior in vertebrates. „Physiology & Behavior”, 2003. DOI: 10.1016/s0031-9384(03)00163-x.
- Laothamatas J., Wacharapluesadee S., Lumlertdacha B., Ampawong S., Tepsumethanon V., Shuangshoti S., Phumesin P., Asavaphatiboon S., Worapruekjaru L., Avihingsanon Y., Israsena N., Lafon M., Wilde H., Hemachudha T.: Furious and paralytic rabies of canine origin: Neuroimaging with virological and cytokine studies. „Journal of NeuroVirology”, 2008. DOI: 10.1080/13550280701883857.
- Barbieri R., Signoli M., Chevé D., Costedoat C., Tzortzis S., Aboudharam G., Raoult D., Drancourt M.: Yersinia pestis: the Natural History of Plague. „Clinical Microbiology Reviews”, 2020. DOI: 10.1128/cmr.00044-19.
- Hinnebusch B.J., Fischer E.R., Schwan T.G.: Evaluation of the Role of the Yersinia pestis Plasminogen Activator and Other Plasmid-Encoded Factors in Temperature-Dependent Blockage of the Flea. „The Journal of Infectious Diseases”, 1998. DOI: 10.1086/314456.
- Poulin R.: „Adaptive” changes in the behaviour of parasitized animals: A critical review. „International Journal for Parasitology”, 1995. DOI: 10.1016/0020-7519(95)00100-x.
- Evans H.C., Elliot S.L., Hughes D.: Hidden Diversity Behind the Zombie-Ant Fungus Ophiocordyceps unilateralis: Four New Species Described from Carpenter Ants in Minas Gerais, Brazil. „PLOS ONE”, 2011. DOI: 10.1371/journal.pone.0017024.
- Mongkolsamrit S., Kobmoo N., Tasanathai K., Khonsanit A., Noisripoom W., Srikitikulchai P., Somnuk R., Luangsa-Ard J.J.: Life cycle, host range and temporal variation of Ophiocordyceps unilateralis/Hirsutella formicarum on Formicine ants. „Journal of Invertebrate Pathology”, 2012. DOI: 10.1016/j.jip.2012.08.007.
- Martín-Vega D., Garbout A., Ahmed F.K., Wicklein M., Goater C.P., Colwell D.D., Hall M.J.R.: 3D virtual histology at the host/parasite interface: visualisation of the master manipulator, Dicrocoelium dendriticum, in the brain of its ant host. „Scientific Reports”, 2018. DOI: 10.1038/s41598-018-26977-2.
- Biron D.G., Loxdale H.D.: Host-parasite molecular cross-talk during the manipulative process of a host by its parasite. „The Journal of Experimental Biology”, 2013. DOI: 10.1242/jeb.073825.
- Bernardo M.A., Singer M.S.: Parasite-altered feeding behavior in insects: integrating functional and mechanistic research frontiers. „The Journal of Experimental Biology”, 2017. DOI: 10.1242/jeb.143800.
- Binning S.A., Shaw A.K., Roche D.G.: Parasites and Host Performance: Incorporating Infection into Our Understanding of Animal Movement. „Integrative and Comparative Biology” 2017. DOI: 10.1093/icb/icx024.
- Janecek E., Waindok P., Bankstahl M., Strübe C.: Abnormal neurobehaviour and impaired memory function as a consequence of Toxocara canis- as well as Toxocara cati-induced neurotoxocarosis. „PLOS Neglected Tropical Diseases”, 2017. DOI: 10.1371/journal.pntd.0005594.
- Grutter A.S., Crean A.J., Curtis L., Kuris A.M., Warner R.R., McCormick M.I.: Indirect effects of an ectoparasite reduce successful establishment of a damselfish at settlement. „Functional Ecology”, 2010. DOI: 10.1111/j.1365-2435.2010.01798.x.
- Binning S.A., Roche D.G., Layton C.: Ectoparasites increase swimming costs in a coral reef fish. „Biology Letters”, 2013. DOI: 10.1098/rsbl.2012.0927.
- Johnson P.T.J., Lunde K.B., Thurman E.M., Ritchie E.G., Wray S.N., Sutherland D.R., Kapfer J.M., Frest T.J., Bowerman J., Blaustein A.R.: Parasite (Ribeiroia ondatrae) infection linked to amphibian malformations in the western United States. „The Ecological Society of America”, 2002. DOI: 10.1890/0012-9615(2002)072.
- Thomas F., Schmidt-Rhaesa A., Martin G., Manu C., Durand P., Renaud F.: Do hairworms (Nematomorpha) manipulate the water seeking behaviour of their terrestrial hosts? „Journal of Evolutionary Biology”, 2002. DOI: 10.1046/j.1420-9101.2002.00410.x.
- Palstra A.P., Heppener D., Van Ginneken V., Székely C., Van Den Thillart G.E.: Swimming performance of silver eels is severely impaired by the swim-bladder parasite Anguillicola crassus. „Journal of Experimental Marine Biology and Ecology”, 2007. DOI: 10.1016/j.jembe.2007.08.003.
- Libersat F., Kaiser M., Emanuel S.: Mind Control: How Parasites Manipulate Cognitive Functions in Their Insect Hosts. „Frontiers in Psychology”, 2018. DOI: 10.3389/fpsyg.2018.00572.
- Broom D.M.: Effects of the eyefluke Diplostomum spathaceum on the behaviour of dace Leuciscus leuciscus. Cambridge 2017.
- Hart B.L.: Behavioral adaptations to pathogens and parasites: Five strategies. „Neuroscience & Biobehavioral Reviews”, 1990. DOI: 10.1016/s0149-7634(05)80038-7.
- Poinar G.O., Yanoviak S.P.: Myrmeconema neotropicum n. g., n. sp., a new tetradonematid nematode parasitising South American populations of Cephalotes atratus (Hymenoptera: Formicidae), with the discovery of an apparent parasite-induced host morph. „Systematic Parasitology”, 2007. DOI: 10.1007/s11230-007-9125-3.
- Léfèvre T., Lebarbenchon C., Gauthier-Clerc M., Missé D., Poulin R., Thomas F.: The ecological significance of manipulative parasites. „Trends in Ecology and Evolution”, 2009. DOI: 10.1016/j.tree.2008.08.007.
- Benesh D.P., Valtonen E.T., Seppälä O.: Multidimensionality and intra-individual variation in host manipulation by an acanthocephalan. „Parasitology”, 2008. DOI: 10.1017/s0031182008004216.
- Poulin R.: Parasite manipulation of host personality and behavioural syndromes. „The Journal of Experimental Biology”, 2013. DOI: 10.1242/jeb.073353.
- Costain A., Phythian-Adams A., Colombo S.A.P., Marley A.K., Owusu C., Cook P.C., Brown S., Webb L.M., Lundie R.J., Smits H.H., Berriman M., MacDonald A.S.: Dynamics of host immune response development during Schistosoma mansoni infection. „Frontiers in Immunology”, 2022. DOI: 10.3389/fimmu.2022.906338.
- 33. Leung M., Dissous C., Càpron A., Woldegaber H., Duvaux-Miret O., Pryor S.C., Stefano G.B.: Schistosoma mansoni: The Presence and Potential Use of Opiate-like Substances. „Experimental Parasitology”, 1995. DOI: 10.1006/expr.1995.1110.
- Vyas A., Kim S.K., Giacomini N., Boothroyd J.C., Sapolsky R.M.: Behavioral changes induced by Toxoplasma infection of rodents are highly specific to aversion of cat odors. „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”, 2007. DOI: 10.1073/pnas.0608310104.
- Thomas F.: Do hairworms (Nematomorpha) manipulate the water seeking behaviour of their terrestrial hosts? 2016.
- Adamo S.A.: Modulating the Modulators: Parasites, Neuromodulators and Host Behavioral Change. „Brain Behavior and Evolution”, 2002. DOI: 10.1159/000067790.
- Kester K.M., Barbosa P.: Behavioral responses to host foodplants of two populations of the insect parasitoid Cotesia congregata (Say). „Oecologia”, 1994. DOI: 10.1007/bf00317096.
- Adamo S.A.: Modulating the Modulators: Parasites, Neuromodulators and Host Behavioral Change. „Brain Behavior and Evolution”, 2002. DOI: 10.1159/000067790.
- Daher D., Shaghlil A., Sobh E., Hamie M., Hassan M. E., Moumneh M. B., Itani S., Hajj R.E., Tawk L., Sabban M.E., Hajj H.E.: Comprehensive Overview of Toxoplasma gondii – Induced and Associated Diseases, 2021.
- Park Y.H., Nam H.W.: Clinical Features and Treatment of Ocular Toxoplasmosis. „Korean Journal of Parasitology”, 2013. DOI:10.3347/kjp.2013.51.4.393.
- Saadatnia G., Golkar M.: A review on human toxoplasmosis. „Scandinavian Journal of Infectious Diseases”, 2012. DOI: 10.3109/00365548.2012.693197.
- Dubey J.P.: Advances in the life cycle of Toxoplasma gondii. „International Journal for Parasitology”, 1998. DOI: 10.1016/s0020-7519(98)00023-x.
- McConkey G.A., Martin H.L., Bristow G.C., Webster J.P.: Toxoplasma gondii infection and behaviour – location, location, location? „The Journal of Experimental Biology2013. DOI: 10.1242/jeb.074153.
- Vyas A.: Mechanisms of Host Behavioral Change in Toxoplasma gondii Rodent Association. „PLOS Pathogens”, 2015. DOI: 10.1371/journal.ppat.1004935.
- Webster J.P., Kaushik M., Bristow G.C., McConkey G.A.: Toxoplasma gondiiinfection, from predation to schizophrenia: can animal behaviour help us understand human behaviour? „The Journal of Experimental Biology”, 2013. DOI: 10.1242/jeb.074716.
- Torrey E.F., Bartko J.J., Zhao L., Yolken R.H.: Antibodies to Toxoplasma gondii in Patients With Schizophrenia: A Meta-Analysis. „Schizophrenia Bulletin”, 2007. DOI: 10.1093/schbul/sbl050.
- Barford E.: Parasite makes mice lose fear of cats permanently. Nature”, 2013. DOI:10.1038/nature.2013.13777.
- Gering E., Laubach Z.M., Weber P., Hussey G.S., Lehmann K.D.S., Montgomery T.M., Turner J.W., Perng W., Pioon M.O., Holekamp K.E., Getty T.: Toxoplasma gondii infections are associated with costly boldness toward felids in a wild host. „Nature Communications”, 2021. DOI: 10.1038/s41467-021-24092-x.
- Poirotte C., Kappeler P.M., Ngoubangoye B., Bourgeois S., Moussodji M., Charpentier M.: Morbid attraction to leopard urine in Toxoplasma-infected chimpanzees. „Current Biology”, 2016. DOI: 10.1016/j.cub.2015.12.020.
- Flegr J.: Effects of Toxoplasma on Human Behavior. „Schizophrenia Bulletin”, 2007. DOI: 10.1093/schbul/sbl074.
- Gajadhar A.A., Measures L.N., Forbes L.B., Kapel C.M.O., Dubey J.P. Experimental Toxoplasma gondii infection in grey seals (Halichoerus grypus). „Journal of Parasitology”, 2004. DOI: 10.1645/ge-144r.
- Vyas A.: Parasite-augmented mate choice and reduction in innate fear in rats infected by Toxoplasma gondii. „The Journal of Experimental Biology”, 2013. DOI: 10.1242/jeb.072983.
- Borráz-León J.I., Rantala M.J., Krams R., Cerda-Molina A.L., Contreras-Garduńo J.: Are Toxoplasma-infected subjects more attractive, symmetrical, or healthier than non-infected ones? Evidence from subjective and objective measurements. „Peer J”, 2022. DOI: 10.7717/peerj.13122.
- Flegr J., Lenochová P., Hodný Z., Vondrová M.: Fatal Attraction Phenomenon in Humans – Cat Odour Attractiveness Increased for Toxoplasma-Infected Men While Decreased for Infected Women. „PLOS Neglected Tropical Diseases”, 2011. DOI: 10.1371/journal.pntd.0001389.
- Lang D.G., Schott B.H., Van Ham M., Morton L., Kulikovskaja L., Herrera-Molina R., Pielot R., Klawonn F., Montag D., Jänsch L., Gundelfinger E.D., Smalla K.H., Dunay I.R.: Chronic Toxoplasma infection is associated with distinct alterations in the synaptic protein composition. „Journal of Neuroinflammation”, 2018. DOI: 10.1186/s12974-018-1242-1.
- Tedford E., McConkey G.A.: Neurophysiological Changes Induced by Chronic Toxoplasma gondii Infection. „Pathogens”, 2017. DOI: 10.3390/pathogens6020019.
- Dubey J.P.: Outbreaks of clinical toxoplasmosis in humans: five decades of personal experience, perspectives and lessons learned. „Parasites & Vectors”. DOI:10.1186/s13071-021-04769-4.
- Overgaauw P., Van Knapen F.: Veterinary and public health aspects of Toxocara spp. „Veterinary Parasitology”, 2013. DOI: 10.1016/j.vetpar.2012.12.035.
- Santos S.V.D., De Moura J.V.L., Lescano S.A.Z., De Castro J.M., Ribeiro M.F.M., Chieffi P.P.: Behavioural changes and muscle strength in Rattus norvegicus experimentally infected with Toxocara cati and T. canis. „Journal of Helminthology”, 2014. DOI: 10.1017/s0022149x14000303.
- Hart B.L.: Behavioral adaptations to pathogens and parasites: Five strategies. „Neuroscience & Biobehavioral Reviews”, 1990. DOI: 10.1016/s0149-7634(05)80038-7.
- Loehle C.: Social Barriers to Pathogen Transmission in Wild Animal Populations. „Ecology”, 1995. DOI: 10.2307/1941192.
- Satinoff E., McEwen G., Williams B.A.: Behavioral Fever in Newborn Rabbits. „Science”, 1976. DOI: 10.1126/science.959829.
- Rakus K., Ronsmans M., Vanderplasschen A.: Behavioral fever in ectothermic vertebrates. „Developmental and Comparative Immunology”, 2017. DOI:10.1016/j.dci.2016.06.027.
- Freeland W.J.: Mangabey (Cerocebus Albigena) Movement Patterns in Relation to Food Availability and Fecal Contamination. „Ecology”, 1980. DOI: 10.2307/1939037.
- Griffin R.W., Nunn C.L.: Community structure and the spread of infectious disease in primate social networks. „Evolutionary Ecology”, 2011. DOI: 10.1007/s10682-011-9526-2.
- Sapolsky R.M.: The Influence of Social Hierarchy on Primate Health. „Science”, 2005. DOI:10.1126/science.1106477.
- Prokop P., Fančovičová J., Fedor P.: Parasites enhance self-grooming behaviour and information retention in humans. „Behavioural Processes”, 2014, DOI:10.1016/j.beproc.2014.07.017.
- Villalba J.J., Miller J.E., Ungar E.D., Landau S., Glendinning J. I.: Ruminant self-medication against gastrointestinal nematodes: evidence, mechanism, and origins. „Parasite”. 2014, DOI:10.1051/parasite/2014032.
- Poulin R., Brodeur J., Moore J.: Parasite Manipulation of Host Behaviour: Should Hosts Always Lose? Oikos, 1994, DOI: 10.2307/3545788.
lek. wet. Weronika Hildebrand
Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej
im. Ludwika Hirszfelda
PAN ul. Weigla 12, 53-114 Wrocław
Mogą zainteresować Cię również
Znajdź swoją kategorię
2814 praktycznych artykułów - 324 ekspertów - 22 kategorii tematycznych
Weterynaria w Terenie
Praktyka w terenie – jak zabezpieczyć się na wypadek stanów zagrożenia życia lub zdrowia zwierzęcia
Piśmiennictwo mec. Anna SłowińskaVox Poland Pomoc PrawnaSzczecin Facebook0Tweet0LinkedIn0
Choroby racic jako ważna przyczyna brakowania krów w stadzie bydła mlecznego
Czynniki środowiskowe Zbiór czynników wchodzących w zakres określany jako „środowiskowy” jest szeroki i niezamknięty. Wpływ środowiska w przypadku chorób racic pozostaje kluczowy. Zarówno terapia, jak i prewencja chorób racic pozostają nieefektywne, jeśli nie połączy się ich z kierunkową analizą środowiska, w jakim funkcjonuje bydło, zidentyfikowaniem krytycznych punktów stwarzających zagrożenie i wprowadzeniem procedur naprawczych. Odporność na […]
Czynniki wpływające na kolonizację mikrobiomu i dojrzałość układu pokarmowego prosiąt oraz jego prawidłowe funkcjonowanie
Ze względu na stymulację układu odpornościowego aminokwasy są najczęściej atakowanym składnikiem odżywczym, a prosięta mogą mieć zwiększone zapotrzebowanie na aminokwasy podczas odsadzenia (49). Dodatek niektórych aminokwasów do paszy może zwiększyć poziom czynników przeciwwydzielniczych w osoczu i zmniejszyć częstość występowania biegunki u prosiąt odsadzonych (30). Badania wykazały, że gdy układ odpornościowy jest atakowany, na przykład podczas […]
Opieka stomatologiczna nad starszymi końmi
Wklęsłe powierzchnie trące U koni w wieku powyżej 20 lat powierzchnie trące zębów policzkowych zaczynają przybierać wklęsły kształt i tracą wypukłe listewki poprzeczne. Najwcześniej zmiany te pojawiają się w pierwszych górnych trzonowcach (109 i 209), a z czasem obejmują kolejne zęby. Zmniejsza to w znaczący sposób powierzchnię rozcierania pokarmu. Jeśli sytuacja dotyczy wielu zębów, a […]
Praktyka w terenie – jak zabezpieczyć się na wypadek stanów zagrożenia życia lub zdrowia zwierzęcia
Piśmiennictwo mec. Anna SłowińskaVox Poland Pomoc PrawnaSzczecin Facebook0Tweet0LinkedIn0
Wiek ma ogromne znaczenie podczas stawiania diagnozy
Lek. wet. Justyna Domagała tytuł inżyniera zootechniki uzyskała w 2016 r., a tytuł lekarza weterynarii – w 2019 r. na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu. Po studiach swoją wiedzę poszerzała podczas stażu w Szpitalu dla Koni Equivet, w którym później uzyskała zatrudnienie. W latach 2021-2024 swoją pracę skupiała na internistycznym leczeniu koni oraz pogłębianiu wiedzy na […]
Echa 32. Kongresu Bujatrycznego w Cancun
Profilaktyka Kongres był również okazją do zaprezentowania kilku przełomowych produktów immunologicznych, które mają szansę wprowadzić na nowe tory prewencję znanych od lat jednostek chorobowych, sprawiających wiele kłopotów z punktu widzenia odchowu cieląt czy rozrodu. Mowa tu konkretnie o trzech nowych szczepionkach mających zastosowanie w profilaktyce Mycoplasma bovis, Cryptosporidium parvum czy wirusowej biegunki bydła (BVD). Nie […]