Na co zwrócić uwagę przed zakupem aparatury RTG?

Badanie rentgenowskie jest bez wątpienia nieodzownym narzędziem diagnostycznym w praktyce klinicznej lekarza weterynarii. Daje sposobność potwierdzenia bądź wykluczenia wstępnego rozpoznania na kolejnych etapach postępowania diagnostycznego. Niejednokrotnie umożliwia postawienie pewnego rozpoznania czy też pozwala ustalić rokowanie. Ze względu na fakt, że badanie radiologiczne umożliwia pozyskanie dużej ilości cennych informacji dotyczących stanu faktycznego pacjenta, bardzo duży nacisk powinien być położony na otrzymanie radiogramu o jak najlepszej jakości technicznej. W efekcie umożliwi to właściwą ocenę merytoryczną zdjęcia.

Przed postawieniem tytułowego pytania warto przypomnieć formułę definiującą zestaw rentgenowski – jest to aparat lub zestaw aparatury składający się z urządzeń przeznaczonych do wytwarzania i wykorzystywania promieniowania rentgenowskiego, w których źródłem promieniowania jonizującego jest lampa rentgenowska.

Z praktycznego punktu widzenia poza aparatem emitującym promienie X w skład zestawu wchodzi wiele elementów, takich jak:

• stół do badań,
• kratka przeciwrozproszeniowa,
• odbiornik promieniowania,
• stolik rozdzielczy,
• negatoskop,
• wywoływarka,
• skaner,
• komputer, czy monitor.

Aparaty diagnostyczne występują najczęściej w dwóch wersjach: stacjonarnej – montowanej na stałe w odpowiednio urządzonym i zabezpieczonym pomieszczeniu – oraz mobilnej, do pracy w terenie. Oba typy aparatów mogą pracować w połączeniu z klasycznymi błonami, jak też w technologii cyfrowej. Z reguły aparaty w wersji przenośnej mają średnią moc, umożliwiając badania struktur o umiarkowanych przekrojach. Aparaty stacjonarne mają wyższą moc i zintegrowane są często z ruchomym stołem do badań, w którym znajdują się wózek z miejscem na kasetę lub detektor oraz kratka przeciwrozproszeniowa, będąca cennym narzędziem w przypadku badań pacjentów, o średnicy powyżej 10 cm.

Ale do rzeczy – na pytanie, który aparat rentgenowski wybrać przy zakupie, wypadałoby odpowiedzieć – najwłaściwszy! Tylko co to oznacza?

Zabrzmi to nieco banalnie, ale wybór modelu powinien być dopasowany do potrzeb lekarza i – rzecz jasna – jego zasobów finansowych. Wiele zakładów leczniczych od dawna posiada działającą pracownię RTG, która ma już zezwolenie Państwowej Agencji Atomistyki. W wyposażeniu funkcjonuje aparat rentgenowski z tradycyjnym systemem obróbki błon w ciemni. Dla tych placówek rynek oferuje obecnie różne rodzaje narzędzi, które służą do tzw. ucyfrowienia aparatu RTG. W dużym uproszczeniu – przejście do radiografii cyfrowej (RC) odbywać się może w dwojaki sposób: modyfikacji do systemu radiografii pośredniej lub też bezpośredniej.

Udoskonalenie aparatury do technologii obrazowania pośredniego wymaga zakupu płyt obrazowych wraz z dedykowanym im skanerem. Z kolei instalacja systemu radiografii cyfrowej to inwestycja w zestaw urządzeń, których zasadniczym narzędziem jest detektor. Jest to najczęściej matryca minidetektorów zamkniętych w przenośnym panelu (obecnie w wersji bezprzewodowej) lub montowanym na stałe pod blatem stołu.

Warto zaznaczyć, że każdy z systemów wymaga dodatkowej inwestycji w sprzęt komputerowy i odpowiednie oprogramowanie. Pozwala to na sterowanie pracą urządzeń emitujących i odbierających promieniowanie oraz obróbkę otrzymywanych obrazów. Efektywność obrazowania systemów RC w dużej mierze zależy od jakości urządzeń detekcyjnych. Zakup odpowiedniej klasy monitora, dedykowanego cyfrowej rentgenodiagnostyce, optymalizuje dodatkowo jakość wyświetlanego zdjęcia.