Kardiotoksyczność leków cytotoksycznych

Choroba nowotworowa zarówno w medycynie ludzkiej, jak i weterynaryjnej staje się coraz częstszym problemem, z jakim lekarze stykają się na co dzień. Dzięki zastosowaniu coraz nowszych metod leczenia czas przeżycia z chorobą nowotworową wydłuża się. Jednakże chemioterapia onkologiczna obciążona jest ryzykiem licznych powikłań, takich jak: uszkodzenie nerek, płuc, szpiku kostnego, mięśnia sercowego czy bezpłodność.

Zjawisko kardiotoksyczności jest stosunkowo często występującym powikłaniem chemioterapii nowotworowej, mogącym znacznie pogorszyć pierwotne rokowanie.

Doniesienia w medycynie weterynaryjnej na ten temat są bardzo nieliczne. Część badaczy ocenia występowanie kardiotoksyczności u około 10% pacjentów poddanych terapii (12). Powikłania związane z kardiotoksycznym działaniem doksorubicyny opisywano u 18% psów.

U około 22% pacjentów w tej grupie dochodziło do rozwinięcia zastoinowej niewydolności serca i śmierci w ciągu 3 miesięcy (u ponad połowy – w ciągu 24 godzin). Jednakże korzyści terapeutyczne u pozostałej części pacjentów leczonych lekami cytotoksycznymi przewyższają to ryzyko (1, 10).

Kardiotoksyczność może być przyczyną długotrwałych skutków ubocznych i ciężkich wtórnych zachorowań u pacjentów, u których leczenie choroby nowotworowej okazało się skuteczne.

Powikłania te mają również istotny wpływ na dalsze leczenie choroby nowotworowej. Zdarza się, że konieczna jest modyfikacja dawek leków lub wręcz przerwanie leczenia onkologicznego.

Negatywny wpływ leków cytotoksycznych na układ sercowo-naczyniowy po raz pierwszy zaobserwowano w latach 70. XX wieku (13). Kardiotoksyczność może pojawić się już w trakcie trwania chemioterapii, wkrótce po leczeniu (kilka tygodni lub miesięcy) lub wiele lat po jego zakończeniu. Dlatego pacjenci, u których zastosowano leki o potencjalnym działaniu kardiotoksycznym, powinni pozostawać pod stałą kontrolą kardiologiczną – także po zakończeniu chemioterapii.

Do cytostatyków o potwierdzonej toksyc...