Diagnostyka zmian agresywnych kości w badaniu radiologicznym i ultrasonograficznym

Tempo rozwoju zmian

Aktywność rozwoju zmian jest wprost proporcjonalna do stopnia agresywności zmiany. Zwykle zmiany o charakterze agresywnym rosną szybko. W krótkim czasie pojawia się ubytek w strukturze tkanki kostnej. W celu wykazania postępu choroby zaleca się wykonanie badania radiologicznego po ok. 4-10 dniach (w przypadku zmian agresywnych kości aktywnie postępujący proces patologiczny będzie widoczny na kolejnych radiogramach). Warto mieć na uwadze, że po długim upływie czasu nawet zmiany o charakterze łagodnym mogą osiągać duże rozmiary, dlatego wielkość zmiany nie powinna mieć decydującego znaczenia podczas oceny radiologicznej (3).

Zmiany dotyczące warstwy korowej kości

Zmiana agresywna kości powoduje osteolizę warstwy korowej i ekspansję zmiany do tkanek miękkich otaczających kość. Zmiana łagodna zwykle nie atakuje warstwy korowej lub powoduje jej scieńczenie spowodowane powiększającą się objętością zmiany. Niszczenie warstwy korowej zwykle prowadzi do złamania patologicznego (ryc. 1, s. 32) (7). Linia przełomu złamania patologicznego często przebiega na krawędzi obszaru objętego procesem patologicznym, a nie bezpośrednio przez zmieniony obszar kości.

Typy osteolizy

Dowiedziono, że najkrótszy przedział czasowy od rozpoczęcia osteolizy do uwidocznienia jej na radiogramie wynosi 7 dni i jest zależny od jej lokalizacji i rozmiarów. Zmiany osteolityczne w kości korowej można dostrzec, jeśli przekroczą 1 mm, a w kości gąbczastej dopiero, jeśli będą 3-4 razy większe. Niszczenie o charakterze naciekającym może zostać dostrzeżone dopiero po utracie 30-50% kości. W zależności od kształtu i wymiarów ogniska niszczenia występujące w kości podzielono na trzy podstawowe grupy, a te po uwzględnieniu rodzajów odgraniczenia podzielono na typy.

Do pierwszej grupy tzw. niszczenia geograficznego zaliczono wszystkie ogniska duże, łatwe do wykrycia, o kształcie regularnym, przypominającym torbiel, lub mniej regularnym, przypominającym ląd narysowany ...