Choroby pochwy u suk i kotek – wypadnięcie pochwy

Wypadnięcie pochwy (prolapsus vaginae) występuje u wszystkich gatunków zwierząt. Może być samodzielną jednostką chorobową albo też stanowić część zespołu zmian. Ma różną etiologię i przebieg, przy pewnej specyfice gatunkowej. Czasem może się cofnąć samoistnie, czasem zaś powoduje poważne konsekwencje i nieleczone, może zagrażać życiu samicy. Powstaje w wyniku uwarunkowań anatomicznych, czynnościowych lub hormonalnych. Celem artykułu jest przedstawienie problemu wypadnięcia pochwy u suk i kotek ze szczególnym uwzględnieniem tła, czasu wystąpienia i implikacji klinicznych.

Poporodowe wypadnięcie pochwy

U większości zwierząt (poza psowatymi) wypadnięcie pochwy najczęściej stanowi komplikację wczesnego okresu poporodowego. Może się tak również zdarzyć sporadycznie u psów i kotów. Niekiedy używa się w takim przypadku określenia „prawdziwe wypadnięcie pochwy” (ang. true vaginal prolapse), w odróżnieniu od innych jego form. Najczęściej do poporodowego wypadnięcia pochwy dochodzi wkrótce po wyparciu płodów. Jego przyczyną jest rozluźnienie tkanek związane z porodem, kiedy to ściana pochwy ulega inwersji i narząd w części lub w całości zostaje wynicowany poza szparę sromową. Wgłobieniu i wypadnięciu może ulec także macica, jej jeden lub dwa rogi, czasem także szyjka macicy. Uważa się, że trudny poród sprzyja tym komplikacjom. Opisano przypadek młodej suki, która w niskiej temperaturze otoczenia urodziła 7 szczeniąt o ponadnormatywnych rozmiarach (tylko 1 przeżyło). Tuż po porodzie doszło do krwotoku i pojawienia się mas tkankowych w rejonie krocza. Gdy po 24 godzinach zwierzę poddano badaniu, stwierdzono wypadnięcie pochwy i jej perforację z wypadnięciem na zewnątrz jelit, pęcherza moczowego i rogów macicy. Pomimo leczenia operacyjnego i ogólnego po 12 godzinach nastąpiła śmierć zwierzęcia (14). Szczególnie rzadko dochodzi do wypadnięcia pochwy jeszcze przed zakończeniem okresu wypierania płodów, w związku z silnymi, a nieskutecznymi parciami. Przykładem jest 5-l...