Zaszczepienie 70% psów może skutecznie zatrzymać wściekliznę – Światowy Dzień Wścieklizny

Coroczna kampania przeciwko wściekliźnie obchodzona jest z inicjatywy amerykańskiej organizacji Global Alliance for Rabies Control (ARC) i Ośrodków Kontroli i Prewencji Chorób (CDC). Dzień ten na początku obchodzony był jedynie w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, jednak później dołączyły do nich inne państwa i został on oficjalnie włączony do kalendarza weterynaryjnego Unii Europejskiej.

Światowy Dzień Wścieklizny obchodzony jest po to by podnieść świadomość dotyczącą rozwoju choroby i powikłań po niej u ludzi i zwierząt. Ma on propagować wiedzę na temat zapobiegania zachorowaniu oraz zwalczania wścieklizny u zwierząt, co jest kluczowe w celu zneutralizowania jej u ludzi.

Należy pamiętać, że wścieklizna jest chorobą zakaźną, nieuleczalną i groźną, gdyż prowadzi do śmierci.

Najlepszym sposobem zapobiegania wściekliźnie są dostępne szczepienia.

Zaszczepienie 70% psów może skutecznie zatrzymać wściekliznę

28 września przypada Światowy Dzień Wścieklizny. To jedna z najbardziej niebezpiecznych chorób zakaźnych, która praktycznie w każdym przypadku nieuchronnie prowadzi do śmierci. Każdego roku na świecie umiera na nią 59 000 osób, a 40% zgonów dotyczy dzieci poniżej 15. roku życia¹. Celem Światowej Organizacji Zdrowia jest całkowite wyeliminowanie wścieklizny do 2030 roku. Do jego realizacji pozostało 9 lat, w trakcie których możemy podjąć odpowiednie działania, aby uniknąć dalszego rozprzestrzeniania się choroby.

Wścieklizna występuje u ssaków niemal na całym świecie. Do zakażenia wirusem, będącym jej czynnikiem etiologicznym dochodzi najczęściej w wyniku ugryzienia lub kontaktu uszkodzonej skóry ze śliną chorego zwierzęcia. Co prawda w Polsce wścieklizna występuje stosunkowo rzadko. Wiele lat sumiennej profilaktyki pozwoliło na poczynienie ogromnych postępów w poprawie zdrowia ludzi i zwierząt. Należy jednak mieć na uwadze, że ryzyko wystąpienia choroby jest nadal realne, także w przypadku zwierząt domowych. Przypadki wścieklizny są stale rejestrowane w Polsce, pokazując, że możemy jeszcze poprawić profilaktykę tej choroby.

Szczepienia – jedyna szansa na efektywną eliminację wścieklizny

Aby całkowicie zwalczyć problem, taki jak wścieklizna niezbędne jest podejście multidyscyplinarne na szczeblu lokalnym, krajowym i globalnym. Działania mające na celu wyeliminowanie zakażeń powinny obejmować czynności podnoszące świadomość na temat choroby oraz jej konsekwencji. Ważne jest także upowszechnianie wiedzy i informacji na temat tego, jak wykryć wściekliznę oraz odpowiednio reagować na kontakt ze zwierzęciem podejrzanym o wściekliznę, a przede wszystkim – jak się przed nim chronić. Aby zapobiec przenoszeniu wścieklizny na obszarach endemicznych, co najmniej 70% psów musi być chronionych poprzez coroczne masowe szczepienia².

Poprzez dobrze skoordynowane działania w zakresie szczepień możemy zmniejszyć rozprzestrzenianie się wścieklizny na całym świecie i wypracować optymalne wyniki zdrowotne. Aby osiągnąć ten cel potrzebne jest zwiększanie świadomości na temat problemu oraz zaangażowanie właścicieli zwierząt. Zaszczepienie swojego pupila to nie tylko wyraz troski o jego zdrowie i bezpieczeństwo, ale także nasze życie oraz życie innych ludzi i zwierząt – mówi dr Michał Ceregrzyn, lekarz weterynarii, ekspert MSD Animal Health.

Do zakażenia czworonogów dochodzi najczęściej w wyniku kontaktu z zarażonym zwierzęciem, np. podczas spaceru po lasach czy parkach. Wielu z nas traktuje swojego pupila jak członka swojej rodziny, żyjąc z nim w bliskim kontakcie. Natomiast należy mieć na uwadze, że w 99%³ przypadków zachorowań na wściekliznę wśród ludzi, przyczyną było ugryzienie przez psa. Dlatego tak istotna jest profilaktyka i regularne szczepienie domowych zwierząt.

Chroniąc nasze zwierzęta, chronimy ludzkie życie

Zoonozy to zakaźne choroby zwierząt, które mogą przenosić się na człowieka. Jedną z takich chorób jest właśnie wścieklizna. Stanowi ona zagrożenie dla około połowy światowej populacji ludzi. Choroba jest śmiertelna niemal w 100%, jeśli w odpowiednim czasie nie zostanie podana szczepionka.

9/10 przypadków wścieklizny wywołanych jest ugryzieniem przez zarażone zwierzę. W ramach kampanii #forthemforus chcemy edukować w tym zakresie właścicieli czworonogów. Dla bezpieczeństwa własnego oraz swojego pupila powinniśmy poszerzać swoją wiedzę w kwestii odpowiedniego zapobiegania wściekliźnie, udzielenia pierwszej pomocy czy powstrzymania ugryzienia psa. Nie mniej istotne jest uświadamianie posiadaczy zwierząt na temat bezpieczeństwa oraz skuteczności szczepień przeciwko wściekliźnie – komentuje ekspert MSD Animal Health, dr Michał Ceregrzyn.

W Polsce obowiązkowemu szczepieniu przeciwko wściekliźnie podlegają psy powyżej 3. miesiąca życia, a następnie nie rzadziej niż co 12 miesięcy od dnia ostatniego szczepienia. Za niedopełnienie obowiązku właścicielowi grozi grzywna do 5 000 PLN. W przypadku psów adoptowanych, jeśli ich historia medyczna nie jest nam znana, należy założyć, że nie zostały podjęte żadne zabiegi profilaktyczne i niezwłocznie zaszczepić zwierzaka. Eksperci zachęcają jednak do szczepienia przeciwko wściekliźnie nie tylko psów, ale także kotów.

Warto wiedzieć, że w Polsce stwierdzono niedawno jeden przypadek wścieklizny u kota poddanego eutanazji⁴. To pierwszy taki przypadek w 2021 roku. Wścieklizna nie dotyczy zatem wyłącznie dzikich zwierząt. Ta śmiertelna choroba może dosięgnąć również nasze domowe zwierzaki, a pośrednio także i nas. Pamiętając o odpowiedniej profilaktyce będziemy skutecznie hamować rozprzestrzenianie się wścieklizny, a w ciągu najbliższych lat, prawdopodobnie już do 2030 roku, całkowicie wyeliminować zagrożenie, jakim do tej pory jest choroba.

Jak rozpoznać objawy wścieklizny?

Objawy wścieklizny zależą od gatunku zwierzęcia. Chorobę nazwano ze względu na charakterystyczny przebieg jej najczęstszej postaci klinicznej. Nawiązuje ona do zachowania zwierzęcia, które może stać się agresywne i mocno zdenerwowane, wręcz wściekłe. Powodem do zaniepokojenia właścicieli zwierząt domowych mogą być niespodziewane zmiany zachowania zwierzęcia, jak: nagły i postępujący paraliż, utrata koordynacji, niepokój, nadpobudliwość, wzmożony popęd płciowy, ochrypłe szczekanie lub nieustanne miauczenie, opadanie żuchwy z wypadaniem języka i ślinotok. Jeśli u zwierzęcia wystąpią pierwsze objawy wścieklizny – lekarz weterynarii może zdecydować o jego eutanazji.

Postępowanie w przypadku objawów wścieklizny u człowieka

W przypadku ludzi do pierwszych objawów wścieklizny należą: rozdrażnienie, bóle głowy, a także utrata apetytu, natomiast w miejscu ugryzienia, gdzie mogło dojść do zakażenia, możliwe jest uczucie mrowienia. Dalej pojawić się mogą takie symptomy, jak: wodowstręt, światłowstręt oraz ataki szału. W sytuacji, gdy ugryzie nas obce zwierzę należy przemyć zranione miejsce czystą wodą. Następnie powinniśmy założyć jałowy opatrunek i natychmiast udać się do lekarza. Istotne jest zidentyfikowanie zwierzęcia, jego zbadanie i poddanie kwarantannie weterynaryjnej. Od jego oględzin i wyniku kwarantanny zależy czy będziemy musieli przyjąć szczepionkę. Jeśli zwierzę jest chore lub nie uda się go zidentyfikować (np. będzie to lis) – natychmiast powinniśmy otrzymać szczepienie.

Jeśli jednak czworonóg okaże się zdrowy, będzie posiadał aktualne szczepienie przeciw wściekliźnie oraz zostanie poddany 15-dniowej obserwacji, która wykaże, że zwierzę jest zdrowe, wówczas szczepienie osoby pogryzionej nie będzie konieczne. Z reguły zwierzę chore na wściekliznę nie przeżywa 10 dni. Gdy po okresie obserwacji nie dojdzie do jego zgonu – możemy mieć pewność, że nie chorowało na wściekliznę.

Pamiętajmy, że zwierzę poddawane regularnym szczepieniom nie zachoruje na wściekliznę. W ten sposób nie tylko chronimy siebie i swojego pupila, ale także przyczyniamy się do minimalizacji rozprzestrzeniania się patogenów w populacji zwierząt.

Piśmiennictwo:

1 The World Health Organisation. Rabies: The Facts (PDF). Accessed May 21, 2021. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/rabies.

2 The World Health Organisation. Frequently Asked Questions about Rabies for the General Public. Accessed May 21, 2021. https://www.who.int/rabies/Rabies_General_Public_FAQs_Sep2018.pdf?ua=1

3 The Centers for Disease Control and Prevention. Global Rabies Work. Accessed May 21, 2021. https://www.cdc.gov/ncezid/stories-features/global-stories/rabies-work.html#:~:text=An%20estimated%2059%2C000%20people%20die,transmitted%20between%20animals%20and%20people.

4 Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii dotyczący stwierdzenia 30-33 przypadku wścieklizny u zwierząt w 2021 r. | Główny Inspektorat Weterynarii; https://www.wetgiw.gov.pl/main/komunikaty/Komunikat-Glownego-Lekarza-Weterynarii-dotyczacy-stwierdzenia-30-33-przypadku-wscieklizny-u-zwierzat-w-2021-r.-/idn:1781

Źródło: informacja prasowa

Naszym obserwatorom polecamy lekturę trzech artykułów na temat wścieklizny zwierząt.

Zostawiamy je otwarte dla wszystkich do niedzieli!

1. Wścieklizna i zakażenia innymi wirusami z rodzaju Lyssavirus

2. Wścieklizna – stałe zagrożenie dla psów i kotów

3. Choroba Aujeszky’ego (wścieklizna rzekoma) psów – mało znany problem