Zarządzanie rozrodem w stadach bydła mlecznego

Rozród jest jednym z podstawowych czynników wpływających na dochodowość produkcji mleka. Zaburzenia rozrodu oddziałują na wydajność mleczną, procent brakowań, terminy wycieleń, postęp hodowlany. W ciągu ostatnich 20 lat doszło do ogromnego wzrostu wydajności mlecznej związanego z postępem genetycznym. W Polsce doszło do wzrostu średniej wydajności mlecznej o około 88% w ciągu ostatnich 25 lat (1). Do wykorzystania potencjału genetycznego przyczynił się także postęp w żywieniu i zarządzaniu. Konsekwencją tych zmian jest pogorszenie parametrów rozrodu.

Doszło także do przestawienia systemu obsługi weterynaryjnej, z czysto interwencyjnego, dotyczącego pojedynczych sztuk, na obsługę polegającą na nadzorze nad rozrodem i zdrowiem stada. Ma to związek ze zwiększeniem liczebności krów w stadach przy równoczesnym spadku liczby producentów. Wiele ferm to przedsiębiorstwa prowadzone przez kompetentnych właścicieli i zarządców. Lekarz weterynarii staje się doradcą hodowcy, co związane jest z potrzebą rozszerzenia i systematycznego pogłębienia wiedzy weterynaryjnej o zagadnienia zarządzania, żywienia, chowu i profilaktyki. Wsparcie stanowią nowoczesne narzędzia informatyczne, takie jak programy komputerowe do obsługi stad, zdolne do przetwarzania danych na temat stanu rozrodu, żywienia, odsetka występowania chorób i innych. Parametry stada używane są do monitorowania stanu rozrodu i opracowywania strategii optymalizujących wydajność. Z uwagi na wieloczynnikowy charakter zaburzeń rozrodu zarządzanie powinno odnosić się do konkretnego stada.

Ekonomiczne tło zaburzeń rozrodu

Stan rozrodu wpływa na rentowność gospodarstwa na trzy zasadnicze sposoby:

wpływ na okres międzywycieleniowy (OMW),brakowania z powodu jałowości,choroby związane z rozrodem (np. endometritis, poronienia, zatrzymania płon płodowych).

Krowy w późnej laktacji produkują mniej mleka oraz mają niższy wskaźnik wykorzystania paszy (tab. 1). Za optymalny OMW przyjmuje się 365 dni, jednak wiele stad...