Wirus syncytialny układu oddechowego bydła (BRSV) − aktualne poglądy na etiologię i zwalczanie

Choroby układu oddechowego u bydła są istotną przyczyną strat ekonomicznych w produkcji mięsnej oraz mlecznej związaną z ich hodowlą. Najpoważniejszym problemem jest tzw. zespół oddechowy – bovine respiratory disease complex (BRDC), który jest schorzeniem polietiologicznym o podłożu wirusowym oraz bakteryjnym. Jednym z czynników zakaźnych odpowiadających za wystąpienie tej jednostki chorobowej jest wirus syncytialny układu oddechowego bydła – bovine respiratory syncytial virus (BRSV), który jest szeroko rozpowszechniony w Polsce i na świecie. U polskiego bydła wykazywano obecność przeciwciał przeciwko temu wirusowi na poziomie od 29,6% do 80,4% zależnie od regionu. W Norwegii był najczęściej izolowanym czynnikiem w stadach bydła, w których występowały objawy BRDC, a po przebadaniu zbiorczych próbek mleka określono, że 46,2% stad jest seropozytywnych. Badania przeprowadzone w Argentynie wykazały seroprewalencję wynoszącą 78,6%. Przeciwciała przeciwko BRSV wśród żubrów wykazano u 10,4% populacji podczas monitoringu przeprowadzonego w latach 2011-2015 na terenie Polski (1-4).

Etiologia

Budowa wirusa i funkcje jego białek

Wirus syncytialny układu oddechowego bydła klasyfikowany jest również jako Bovine orthopneumovirus, wraz z ludzkim wirusem syncytialnym układu oddechowego należą do rodzaju Orthopneumovirus w rodzinie Pneumoviridae (ryc. 1). Wirus posiada jednoniciowy RNA o ujemnej polarności: ssRNA(−), który zawiera dziesięć genów kodujących jedenaście białek, m.in.: trzy znajdujące się na powierzchni otoczki wirusowej (G, F, SH), białka cytoplazmatyczne (M, M2-1, M2-2), białko jądrowe (N), fosfoproteinę (P), polimerazę (L), a także dwa niestrukturalne białka (NS1, NS2) (ryc. 2). W ostatnich latach zostały poznane funkcje każdego z tych białek.

Glikoproteina G bierze udział w przyleganiu wironu do komórki gospodarza, a białko fuzyjne F umożliwia ich połączenie oraz jest odpowiedzialne za powstawanie syncytiów. Natomiast małe białko hydrofobowe SH, p...