Zastosowanie niskich temperatur w rehabilitacji weterynaryjnej

Celem zastosowania bodźca chłodzącego jest wywołanie i wykorzystanie fizjologicznych reakcji organizmu. Najważniejsze mechanizmy zachodzące w tkankach poddanych działaniu niskich temperatur to: zwężenie naczyń krwionośnych, spowolnienie krążenia, redukcja obrzęku, hamowanie aktywności enzymów niszczących tkanki, działanie przeciwbólowe oraz zmniejszenie napięcia mięśni.

Jednym z najczęściej stosowanych zabiegów krioterapeutycznych są zimne okłady stosowane po urazie. Zastosowanie w takich przypadkach schładzania ma znaczący wpływ na spadek metabolizmu komórkowego, ogranicza ostry proces zapalny, między innymi zmniejsza uwalnianie histaminy. Spadek temperatury w tkance do 30 stopni Celsjusza wpływa hamująco na proteazy, kolagenazy, hialuronidazy. Badania naukowe dowiodły, że terapia zimnem ma wpływ na poziom mediatorów stanu zapalnego, obserwowany jest spadek stężenia w surowicy: IL-2, IL-8,s-ICAM-1 i PGE2. Schładzanie lecznicze zapewnia analgezję i minimalizuje formowanie się krwiaka, zmniejsza liczbę leukocytów przylegającą do komórek śródbłonka, co zmniejsza obrzęk.

Krioterapia miejscowa i ogólna wskazana jest u pacjentów z patologicznym napięciem mięśniowym i ze spastycznością. Po zabiegach krioleczniczych zaobserwowano spadek stężenia markerów uszkodzenia miocytów: kinazy fosfokreatynowej i dehydrogenazy mleczanowej w porównaniu do wartości wyjściowych przed rozpoczęciem leczenia.

Zimno ma regulujące działanie na wrzeciona mięśniowe i organy Golgiego, współdziałające ze sobą aparatu receptorowe, odpowiadające za rozciąganie i naprężanie mięśnia. Wprawdzie nagłe ochłodzenie pobudza wrzeciona mięśniowe – nerwowe, czego wynikiem jest wzrost aktywności motoneuronów alfa oraz reakcja obronna mięśni, jednak gdy niska temperatura jest utrzymywana efekty te słabną, dochodzi do rozluźnienia, w rezultacie niskie temperatury podnoszą wartość progową bodźca wrzeciona mięśniowo-nerwowego. Relaksacja spastycznych mięśni jest bardzo wyraźna i występuje prawie niezależnie od jej przyczyny. Dlatego zabiegi krioterapeutyczne i schładzanie lecznicze mają zastosowanie w przypadku nadmiernego napięcia mięśniowego, u pacjentów ze spastycznością pochodzenia neurogennego.

W wyniku nadmiernego skurczu mięśnia dochodzi do zaburzenia powrotu żylnego, czego wynikiem między innymi jest nadmierna kumulacja mleczanów i zakwaszenia. Ból potęguje skurcz, a to znów prowadzi do zwiększenia odczucia bólu i zamyka się błędne koło. Krioterapia znajduje zastosowanie we wspomaganiu leczenia bólu pochodzenia dyskopatycznego, ucisk, obrzęk i silne przekrwienie dają silny odczyn bólowy, a co za tym idzie – odruchowy przykurcz mięśni przykręgosłupowych, co w konsekwencji nasila jeszcze odczucie bólu. Dzięki możliwości miejscowej aplikacji zabiegowi mogą zostać poddane tylko te grupy mięśniowe, które wymagają rozluźnienia, w przeciwieństwie do środków farmakologicznych.

Klinicznie dowiedziono skuteczność zimnych okładów w zwiększeniu siły mięśniowej.

Samo rozluźnienie patologicznie napiętych mięśni daje pacjentowi odczucie ulgi. Efekty analgetyczne spowodowane są nie tylko spadkiem napięcia mięśni, zimno ma również wpływ na przewodnictwo nerwowe. Działanie przeciwbólowe tłumaczone jest spowolnieniem przepływu impulsu przez ochłodzone nerwy. Wydłuża się także czas refrakcji nerwu. Zimno podnosi także próg pobudliwości nocyreceptorów (receptorów bólowych).W badaniach dowiedziono, że wzrost temperatury w tkance podskórnej już od 2°C przyspiesza przewodnictwo nerwowe. Także nadmierna stymulacja receptorów czuciowych zimnem blokuje przewodnictwo bólu.