Zaspokojenie potrzeb – warunek dobrostanu psów

Pielęgnacja ciała

Potrzeby składające się na pielęgnację ciała to: wydalanie, wylizywanie się, tarzanie się i drapanie się.

Właścicielom często trudno jest zaakceptować tarzanie się psa np. w padlinie, ale należy pamiętać, że jest to zachowanie jak najbardziej naturalne, za które zwierzęcia nie można karcić.

Potrzeby wylizywania się i drapania nie wymagają chyba szerszego omówienia, natomiast dobrostan psów w zakresie wydalania często pozostawia wiele do życzenia. Dotyczy to zarówno psów przetrzymywanych w kojcach czy klatkach, zmuszonych do załatwiania się w bezpośrednim sąsiedztwie legowiska i misek, jak i psów żyjących w mieszkaniach. Psy są jedynymi zwierzętami, które wydalanie potrafiły dostosować do naszych wymagań i nauczone czystości, nie będą załatwiać się przez wiele godzin. Niedopuszczalne jest jednak pozostawianie psa na kilkanaście godzin bez możliwości oddania moczu i kału, a takie sytuacje są zatrważająco częste.

Trudno uogólnić, co ile godzin pies powinien być wyprowadzany, zależy to bowiem od wieku, zdrowia, ilości przyjętych płynów i posiłków w ciągu dnia, a także aktywności zwierzęcia (większa aktywność to częstsza potrzeba wydalania), ale można przyjąć, że dla dorosłego zdrowego psa, mało aktywnego w domu trzy wyjścia w ciągu dnia to minimum. Należy pamiętać, że dla psa oddawanie moczu i kału to również sposób znakowania terenu i zmuszanie psa do wydalania w jednym, narzuconym przez człowieka miejscu jest wbrew jego naturze.

Psy z długą okrywą włosową potrzebują pomocy człowieka przy pielęgnacji sierści. Regularne strzyżenie lub czesanie zapobiega powstawaniu kołtunów, które nie tylko wywołują dyskomfort zwierzęcia, ale mogą również być przyczyną zmian skórnych. Udział opiekuna może być również niezbędny przy utrzymaniu właściwej długości pazurów oraz higieny jamy ustnej.

Potrzeba ruchu i zabawy

Psy wolno żyjące spędzają w ruchu około pięć godzin dziennie. W tym około godziny poświęcają eksploracji terenu, po godzinie na polowanie i obronę oraz dwie godziny na zabawę. Pozostała część doby poświęcona jest na sen (16 godz.), jedzenie i żucie, pielęgnację oraz spokojną interakcję w grupie (po około godzinę każde). Oczywiście zapotrzebowanie na ruch u psów różnych ras jest odmienne, ale dotyczy to raczej jakości i intensywności ruchu, a nie proporcji między odpoczynkiem a aktywnością.

Dobrostan zwierzęcia może ucierpieć zarówno w sytuacji, gdy nie zapewni mu się odpowiedniej dawki ruchu, gdy będzie ono zmuszone do nadmiernej aktywności, ale także, gdy proporcje między różnymi aktywnościami będą niewłaściwe. Niedobór ruchu to problem nie tylko psów trzymanych na uwięzi, ale również tych żyjących w mieszkaniach i domach z ogrodem.

Wielu mieszkańców domów jednorodzinnych w ogóle nie wyprowadza swoich psów poza teren posesji, uważając, że czworonóg, który ma do dyspozycji kilkaset metrów kwadratowych ogrodu, nie wymaga dodatkowego ruchu. Niestety u wielu psów brak regularnych spacerów, a więc stymulacji nowymi bodźcami, a często również kontaktu z innymi psami, prowadzi do zaburzeń zachowania.

Również kilku-kilkunastominutowe spacery na krótkiej smyczy nie zaspokoją potrzeby ruchu i nie dadzą psu szansy na swobodne eksplorowanie otoczenia. W trakcie idealnego spaceru powinien znaleźć się czas na węszenie na luźnej smyczy, zabawę z innymi psami, intensywny ruch oraz interakcję z właścicielem (zabawa, szkolenie).

Zmuszanie zwierzęcia do nadmiernej aktywności bywa problemem m.in. psów trenujących, biegających z właścicielami uprawiającymi jogging czy jeżdżącymi na rowerze. Najczęściej jednak „przetrenowaniu” ulegają psy, które sporadycznie są narażane na intensywny wysiłek, np. raz na kilka tygodni towarzyszą opiekunom w wielokilometrowej wycieczce rowerowej, w pozostałe dni nie mając okazji do intensywnego ruchu.

Mobilizując psa do wysiłku, należy pamiętać o dopasowaniu wymagań do możliwości zwierzęcia oraz zapewnieniu mu odpowiedniej rozgrzewki i proporcjonalnego wypoczynku.

Jak już było wspomniane, na normalną aktywność psa składa się wiele różnych zachowań. W celu utrzymania dobrostanu zwierzęcia powinno się umożliwiać mu każde z nich, pilnując właściwych proporcji między działaniami aktywizującymi (bieg, aportowanie, zabawa) a wyciszającymi (swobodne węszenie, eksploracja otoczenia, wspólny odpoczynek w grupie, gryzienie).