Zaburzenia lękowe na tle somatycznym a nawyki
Dlaczego leczenie i terapia przeciwbólowa to nie wszystko?
Jednym z najtrudniejszych pacjentów w terapii behawioralnej jest pacjent z przewlekłym problemem zdrowotnym obniżającym jego nastrój, który w związku z tym wpadł w strategie radzenia sobie doprowadzające do powstawania problemów behawioralnych. Są to psy najczęściej bardzo trudne w diagnostyce, słabo poddające się badaniu klinicznemu, często wymagające sedacji do podstawowych zabiegów, agresywne przy próbie dotyku i reaktywne. Właściciele tych zwierząt są często wyczerpani i oczekują szybkiego rozwiązania problemu. Dodatkowo jednostkowa wrażliwość psów wpływa na percepcję zaburzeń zdrowotnych – w przypadku niektórych pacjentów wystarczy chociażby mierny ból aparatu ruchu, żeby zaburzenia behawioralne pogłębiły się do poziomu niepoddającego się klasycznej terapii behawioralnej (9, 16).
Przebieg diagnostyki w przypadku takich pacjentów obejmuje zazwyczaj wykrycie pierwotnej przyczyny bólu, która daje właścicielom nadzieję na szybką poprawę zachowania pacjenta. Jednak w przypadku zachowań nawykowych, które zwierzę nabyło drogą warunkowania instrumentalnego, najczęściej nie widać całkowitej poprawy po samym leczeniu bólu czy choroby (16). W praktyce doprowadza to do błędnego przekonania u właścicieli zwierzęcia, że choroba nie miała nic wspólnego z rozwijaniem się zaburzeń zachowania.
Podsumowanie
Reasumując, pomimo usunięcia przyczyny zachowania i źródła bólu w przypadku długotrwałej terapii pacjentów z nawykowymi zaburzeniami zachowania kluczem w terapii jest nie tylko skuteczne postępowanie farmakologiczne obejmujące wszystkie aspekty zwiększenia komfortu pacjenta, ale również wprowadzenie długotrwałej terapii behawioralnej oraz odpowiednie zabezpieczenie oczekiwań właściciela zwierzęcia odnośnie możliwości uzyskania szybkiej poprawy, ponieważ zautomatyzowana już reakcja na bodźce może pojawiać się dalej. Kluczowe w terapii tego typu zachowań jest zachowanie odpowiedniej kolejności działań.
Przede wszystkim algorytm postępowania powinien obejmować trzy podstawowe punkty:
- Leczenie przyczyny somatycznej bólu/dyskomfortu/choroby/osłabienia.
- Terapia przeciwbólowa.
- Terapia behawioralna wprowadzona dopiero po usunięciu przyczyn bólowych i somatycznych., Terapia składa się przede wszystkim z: modyfikacji środowiskowych, treningu zachowań pożądanych, odwrażliwiania i przeciwwarunkowania na bodźce wywołujące niepożądaną reakcję, naukę zachowań kompensujących, przekierowanie na inne obiekty/zachowania wywołujące ulgę i zmniejszające frustrację u zwierzęcia.
Po wprowadzeniu interwencji weterynaryjnej nakierowanej na podniesienie fizycznego samopoczucia u zwierzęcia przewlekle chorego wykazującego zaburzenia behawioralne jest czas na wprowadzenie technik treningowych, mających na celu wyeliminowanie lub mocne ograniczenie zaburzeń zachowania. Uzyskanie całkowitej poprawy wymaga najczęściej intensywnej współpracy z trenerem pracującym technikami pozytywnego wzmacniania, ale lekarz weterynarii w praktyce klinicznej również może zastosować kilka technik pracy ze zwierzęciem.
U psa po wielokrotnym narażeniu na potencjalnie stresującą sytuację może wystąpić proces uwrażliwienia, który prowadzi do zwiększonej odpowiedzi na bodziec (11, 12). Z drugiej strony zwierzęta mogą modyfikować swoją reakcję na zdarzenie stresujące w mechanizmie przeciwwarunkowania i odwrażliwiania (13). W odwrażliwianiu bodźce nie są na tyle intensywne, aby wyzwolić reakcję stresową – pies zawsze powinien być zrelaksowany podczas powtarzania ćwiczenia i stopniowo przyzwyczajać się do bodźca, którego intensywność można powoli zwiększać. W przeciwwarunkowaniu stresujący bodziec jest powiązany z bodźcem pożądanym, takim jak jedzenie lub zabawa. Te dwie techniki można łączyć. Dzięki temu początkowo potencjalnie stresujący czynnik będzie zwiastunem czegoś przyjemnego dla zwierzęcia, a więc przestanie być źródłem niepokoju (ale niekoniecznie przestanie być źródłem pobudzenia).
Mogą zainteresować Cię również
Znajdź swoją kategorię
2609 praktycznych artykułów - 324 ekspertów - 22 kategorii tematycznych
Weterynaria w Terenie
Ogólnopolski Dzień Koni
Koń od setek lat zajmował stałe miejsce w polskim krajobrazie, w polskim życiu, i w polskiej symbolice narodowej. Stanowił również symbol bogactwa, bowiem nie każdego było na niego stać. Zwierzęta te przez długi czas były popularnymi zwierzętami pociągowymi, pełniły też funkcje transportowe czy pracowały w gospodarstwach. Rozwój techniki zmienił jednak nieco rolę koni, we współczesnym […]
Podkliniczny niedobór wapnia i jego wpływ na wyniki rutynowych badań laboratoryjnych w różnych okresach laktacji u krów mlecznych
Rozpoznawanie choroby Wywiad W rozpoznawaniu pleuropneumonii duże znaczenie ma wywiad epizootiologiczny. Podejrzenie pleuropneumonii powinno być podjęte w przypadku stwierdzenia szybko rozprzestrzeniających się ostrych zachorowań z objawami ze strony układu oddechowego i nagłych padnięć warchlaków i tuczników o dobrej kondycji z objawami chorobowymi ze strony układu oddechowego i wyraźnego zasinienia skóry. Przy postaci chronicznej podejrzenie tej […]
Szerzenie się, profilaktyka i terapia ważnych ekonomicznie chorób układu oddechowego świń (pleuropneumonia, mykoplazmowe zapalenie płuc)
Profilaktyka nieswoista Stosowanie bodźcowych preparatów nieswoistych w sposób wyraźny wzmacnia siły obronne organizmu. Ostatnio wykazano zaskakująco dużą przydatność w stymulacji nieswoistej odporności świń znanego, aczkolwiek nie zawsze docenianego, od dawna wytwarzanego w Polsce produktu; jest nim Biotropina (Biowet Drwalew). Dwukrotne podanie tego biopreparatu prosiętom w okresie okołoodsadzeniowym w stopniu istotnym wzmacniało nieswoistą odpowiedź immunologiczną świń, […]
Wprowadzenie do stomatologii koni
Podczas badania klinicznego w pierwszej kolejności obserwujemy całą głowę, zwracając uwagę na jej poszczególne elementy (małżowiny uszne, oczy, kości czaszki, mięśnie, nozdrza), doszukując się w nich braku symetrii. Może być on powodowany deformacją kości czaszki, ich hipertrofią, chorobami neurologicznymi, zanikiem mięśni, obrzękiem tkanek miękkich. Podczas omacywania należy dokładnie sprawdzić okolicę stawu skroniowo-żuchwowego poprzez ucisk (ryc. […]
Wskazówki na wypadek widocznego niepowodzenia terapii antybiotykowej. Kryteria skutecznej terapii oraz kluczowe pytania jako 5 kroków drzewa analitycznego
Czynniki powiązane z użyciem antybiotyku w terapii: Czy wybór antybiotyku opierał się na badaniach klinicznych i dodatkowych (diagnoza, antybiogram)? Sprawdź odpowiedź na pytanie 3. Farmakokinetyka/farmakodynamika wybranego antybiotyku? Koncentracja i czas działania antybiotyku w zakażonej tkance a efektywność w stosunku do czynnika bakteryjnego wywołującego chorobę (spektrum działania antybiotyku, wrażliwość z antybiogramu – odpowiedzi na pytanie 3.). […]
Czarno na białym – mastitis okiem praktyka – rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim
Rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim, pracownikiem Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, specjalistą w dziedzinie profilaktyki i leczenia mastitis u krów, który w swoich badaniach zgłębia tematykę zapalenia gruczołu mlekowego u bydła, zarówno w aspekcie naukowym, jak i praktycznym. Większość zapaleń gruczołu mlekowego ma etiologię bakteryjną. Dlaczego, pomimo rozwoju mikrobiologii, medycyny weterynaryjnej i prowadzonych badań, […]
XVIII FORUM ZOOTECHNICZNO-WETERYNARYJNE: NOWE HORYZONTY W ROZRODZIE ZWIERZĄT
Na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu w dniach 18-19 kwietnia br. odbyło się XVIII Forum Zootechniczno-Weterynaryjne pod hasłem „Rozród zwierząt w dobie selekcji genomowej”. To wydarzenie zgromadziło liczne grono lekarzy weterynarii oraz hodowców, by omówić najnowsze osiągnięcia w dziedzinie hodowli i rozrodu zwierząt. Organizacja Forum była wspólnym przedsięwzięciem Poznańskiego Koła Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, Wielkopolskiego Oddziału Polskiego […]