Tylko cierpliwe i ostrożne postępowanie może powodować uniknięcie komplikacji – rozmowa z dr hab. n. wet. Izabelą Polkowską

Rozmowa z dr hab. n. wet. Izabelą Polkowską, specjalistką z dziedziny stomatologii, dentystyki, ortodoncji, absolwentką oraz adiunktem Wydziału Medycyny Weterynaryjnej na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie.

Optymalne leczenie kanałowe jest najczęściej zalecanym zabiegiem endodontycznym. Dlaczego i w jakich przypadkach jest wskazane?

Badania w dziedzinie endodoncji, które przeprowadzono w ciągu ostatnich dwudziestu lat, zmieniły podejście do leczenia. Uważa się, że zmiany mające swoje źródło w miazdze, które na zdjęciu rentgenowskim widzimy jako obszary przejaśnienia wokół wierzchołków bądź na bocznej stronie korzenia, są w większości przypadków jałowe. Spowodowane są one przez toksyny wytwarzane przez drobnoustroje znajdujące się w obrębie systemu kanałowego. Takie wyniki sugerują, że usunięcie bakterii z kanału korzeniowego, a następnie jego wypełnienie jest leczeniem pierwszoplanowym.

Podejmując się leczenia endodontycznego, należy podkreślić znaczenie właściwej diagnozy opartej na badaniu klinicznym i testach diagnostycznych. Wnikając do kanału korzeniowego, płyny tkankowe w następstwie zastoju i rozpadu tworzą toksyczne produkty, które kolejno dostają się do tkanek okołowierzchołkowych. Ta teoria, według której martwe przestrzenie muszą być zamknięte, stworzyła podstawy do wypełnienia kanału korzeniowego. Wskazaniem do wypełnienia kanału korzeniowego jest zapobieganie przedostawaniu się bakterii do systemu kanałowego z jamy ustnej, a także do zatrzymania wnikania płynów, które mogą stanowić pożywkę dla zalegających w zębie bakterii.

Leczenie kanałowe będzie wskazane u zwierząt w młodym wieku, jeżeli ząb jest silnie umocowany, przy zdrowym przyzębiu i współpracy z właścicielem zwierzęcia. Dbałość o higienę jamy ustnej i kontrola weterynaryjna pozwalają uniknąć komplikacji, jakie mogą powstać w wyniku leczenia endodontycznego.

Co możemy uzyskać dzięki konwencjonalnym leczeniom kanałowym i po jakim, mniej więcej, okresie możemy spodziewać się wyniku leczenia kanałowego? Kiedy trzeba kontynuować leczenie i na czym ta kontynuacja polega?

Dzięki konwencjonalnemu leczeniu kanałowemu możemy uzyskać przywrócenie dobrego stanu oraz funkcji zęba. Jeżeli ząb jest zdolny do pełnienia funkcji, ma zdrowy aparat zawieszeniowy, leczenie endodontyczne jest możliwe.

Zabiegi ednodontyczne są zabiegami wykonywanymi jednorazowo w weterynarii – należy być pewnym, że nasze postępowanie jest profesjonalne, przy użyciu odpowiedniego sprzętu i materiałów do szczelnego wypełnienia kanału zęba, a po zakończonym zabiegu następuje wykonanie zdjęcia RTG.

Są trzy zasady nowoczesnego leczenia endodontycznego. Po pierwsze – trzeba dokładnie oczyścić kanał zęba, usunąć drobnoustroje i szczątki miazgi, po drugie – nadać kanałowi stożkowy, stopniowo zwężający się ku końcowi stożka kształt, którego najszersza część znajduje się przy ujściu kanału, a najwęższa – o 1 mm od wierzchołka, a po trzecie – należy zamknąć system kanałowy chemicznie obojętnym, nierozpuszczalnym materiałem wypełniającym. Kontrolne badanie powinno odbywać się co kilka miesięcy, z wyczuleniem właściciela na dbałość o stan jamy ustnej.

Jakie są zasady kwalifikacji pacjentów do leczenia kanałowego oraz periodontologicznego?

Zasada kwalifikacji do leczenia endodontycznego odbywa się na podstawie badania jamy ustnej, testów diagnostycznych, czasu, jaki nastąpił od momentu urazu zęba, a także tego, czy ząb pełni istotną funkcję w procesie pobierania i rozdrabniania pokarmu, jak również – w dużej mierze – współpracy z właścicielem zwierzęcia. Endodoncja wymaga posługiwania się delikatnymi narzędziami w ograniczonej przestrzeni, co może powodować problemy, ale cierpliwe i ostrożne postępowanie może powodować uniknięcie komplikacji. Ostateczna decyzja, jaką podejmuje lekarz w planowaniu leczenia, będzie uzależniona od jego umiejętności i wiedzy. Praktykujący lekarz nie jest w stanie być specjalistą w każdej dziedzinie i powinien być świadom swych ograniczeń. Powinien podjąć taki sposób leczenia, który da mu pewność zrealizowania go na wysokim poziomie.

Opracowała: Ewa Michalska