Terapia falą uderzeniową – klasyfikacja, podstawy fizyczne i zastosowanie
Inne parametry terapii falą uderzeniową to częstotliwość i liczba impulsów
Spośród generatorów ESWT najskuteczniejszy w terapii wydaje się elektrohydrauliczny – pozwala na uzyskanie punktu skupienia stosunkowo dużej objętości i jest zauważalnie bardziej ekonomiczny w użytkowaniu (niższy koszt terapii na 1 pacjenta). To, co pod względem fizycznym różni mechanizm elektrohydrauliczny od pozostałych, to dominujący efekt fazy pozytywnej.
Zastosowanie ESWT pozwala m.in. uzyskać długotrwały efekt analgetyczny, który prawdopodobnie ma związek z uszkadzaniem błon komórkowych (co upośledza przekaźnictwo sygnałów bólowych), hamowaniem przepustu rdzeniowego (jak przy zastosowaniu TENS – Transcutaneous Electrical Nervous Stimulation), uwalnianiem substancji hamujących odczuwanie bólu, ograniczeniem wydzielania mediatorów zapalenia (co przekłada się również na ograniczenie obrzęku w tkankach poddanych zabiegowi) i – koniec końców – reorganizacji włókien czuciowych.
W badaniach na królikach udało się uzyskać selektywne unieczynnienie bezmielinowych włókien nerwowych w obrębie nerwu udowego, bez uszkodzeń we włóknach odpowiedzialnych za funkcje ruchowe. Prace badawcze ujawniły również, że zastosowanie ESWT :
- zwiększa ukrwienie tkanek,
- ma pozytywny wpływ na gęstość i wytrzymałość kości (przyspiesza zrost kostny),
- stymuluje neowaskularyzację przyczepów ścięgnistych, proliferację tenocytów, syntezę kolagenu,
- wykazuje działanie rozluźniające mięśnie,
- sprzyja wchłanianiu złogów wapnia.
Właściwości te sprawiają, że ESWT jest wysoce przydatna w przypadku:
- wapniejących stanów zapalnych,
- uszkodzeń przyczepów ścięgnistych,
- złamań kości (uwaga – osteosynteza stanowi przeciwwskazanie, ponieważ może dojść do obluzowania wszczepu).
Co ciekawe, przeprowadzono również badanie na szczurach, w którym udało się usprawnić gojenie uszkodzonych nerwów obwodowych.
W badaniach z pacjentami ludzkimi ESWT sprawdziła się, redukując ból, stymulując procesy naprawcze i poprawiając funkcjonalność. Jednak badacze są zgodni, że dla uzyskania efektu terapeutycznego niezwykle ważne jest dobranie optymalnej dawki i zastosowanie właściwego schematu postępowania. Istotne jest również jak najwcześniejsze rozpoczęcie terapii.
Mimo to panuje pogląd, że ESWT powinna być traktowana jako alternatywa wobec leczenia operacyjnego, czyli powinniśmy ją stosować, gdy inne metody leczenia zachowawczego nie dały pożądanego efektu.
Galeria
