Techniki wykonywania podstawowych projekcji radiologicznych – cz. II

Celem artykułu jest przedstawienie i opisanie metod przeprowadzania podstawowych technik badania radiologicznego w medycynie weterynaryjnej psów i kotów. Poniżej zostały opisane główne techniki wykonywania badań rentgenowskich klatki piersiowej, jamy brzusznej, kręgosłupa oraz szkieletu kończyn w najczęściej wykonywanych projekcjach przy zastosowaniu pionowej wiązki centralnej. Ryciny zawarte w artykule obrazują zasięg wiązki i punkty padania wiązki promienia centralnego stosowane do opisanych radiogramów.

Badanie radiologiczne ma charakter przeglądowy i pozwala na zobrazowanie w podstawowym zakresie obrysu i struktury kręgów, obrazu otworów kręgowych, przestrzeni międzykręgowych oraz na wykrycie ewentualnych mineralizacji krążków międzykręgowych. Pacjent do badania zawsze musi zostać poddany premedykacji, co pozwala na staranne jego ułożenie. Ze względu na właściwości fizyczne promieniowania RTG w celu uniknięcia zniekształcenia obrazu kręgów konieczne jest badanie osobno poszczególnych odcinków kręgosłupa, co pozwala na dokładniejsze zobrazowanie przestrzeni międzykręgowych i otworów nadkręgowych. Przeprowadza się badania odcinka szyjnego, szyjno-piersiowego, piersiowego, piersiowo-lędźwiowego, lędźwiowego, lędźwiowo-krzyżowego i ogonowego. Dla uzyskania diagnostycznego obrazu stosuje się dla każdego odcinka dwie projekcje – lateralną i ventralno-dorsalną.

Projekcja ventralno-dorsalna

• Odcinek szyjny: pacjent musi zostać ułożony symetrycznie w pozycji grzbietowej z głową ułożoną w pozycji naturalnej. Kończyny piersiowe należy odwieść doogonowo. Kończyny miedniczne można pozostawić w pozycji naturalnej. Promień centralny należy skierować na  środek szyi (ryc. 7). U większych psów zaleca się wykonanie dwóch projekcji tego odcinka – projekcję obejmującą podstawę czaszki z kręgami C1-C2-C3 oraz projekcję na C4-C5C6-C7, co pozwala na bardziej szczegółowe zobrazowanie tych struktur (RTG 3a), (RTG 3b).
• Odcinek szyjno-piersiowy: należy zastosować takie samo ułożenie jak dla odcinka szyjnego, promień centralny należy skierować na okolicę tuż nad wyrostkiem mieczykowatym. Na prawidłowym zdjęciu RTG powinny być widoczne kręgi C6, C7, Th1 i Th2.
• Odcinek piersiowy: Promień centralny należy skierować na okolicę pierwszego odcinka mostka (ryc. 8). (RTG 3c).
• Odcinek piersiowo-lędźwiowy: należy zastosować takie samo ułożenie jak do projekcji na odcinek piersiowy. Promień centralny należy skierować na przestrzeń międzykręgową Th13-L1 (RTG 3d). Odcinek lędźwiowy: kończyny miedniczne można pozostawić w pozycji naturalnej, miednicę należy ułożyć symetrycznie, równolegle do stołu. Promień centralny powinien zostać skierowany na okolicę trzonu kręgu L4 (ryc. 8), (RTG 3e).
• Odcinek lędźwiowo-krzyżowy: ułożenie pacjenta jak do odcinka lędźwiowego, promień centralny należy skierować na przestrzeń międzykręgową L7-S1 (RTG 3f).