Agresja niejedno ma imię
„Ten pies jest agresywny”, „mój kot zachowuje się agresywnie” – to bardzo często słyszane stwierdzenia. Do lecznic weterynaryjnych trafiają pogryzione psy czy koty, czasem zwierzęta są przyprowadzane na obserwację w kierunku wścieklizny po ataku na człowieka. Nierzadko zdarzają się pacjenci, których przyjmuje się tylko po założeniu im kagańca lub sobie rękawic spawalniczych.
Jedna z obowiązujących w psychologii definicji agresji brzmi: „zachowanie ukierunkowane i intencjonalne na zewnątrz lub do wewnątrz, mające na celu spowodowanie szkody fizycznej lub psychicznej”. Ten opis nie pasuje jednak do tego, co zwykliśmy uważać za zachowanie agresywne u zwierząt. W powszechnym mniemaniu przejawem agresji u psa jest np. warczenie, a przecież warczeniem pies nie wyrządza krzywdy fizycznej ani psychicznej. Z kolei gdy pies gryzie w obronie, jego intencją jest ochronienie siebie, a nie krzywdzenie innych.
Joël Dehasse proponuje objąć terminem „agresja” „zachowanie, którego konsekwencją lub oczywistym celem jest naruszenie integralności fizycznej (i/lub psychicznej) albo ograniczenie wolności drugiego osobnika” (1). Zgodnie z tą definicją agresją możemy nazwać nie tylko pogryzienie, ale i grożenie, zmuszanie do przyjęcia określonej pozycji lub utrzymania dystansu.
Klasyfikacja zachowań agresywnych
Zachowania agresywne można sklasyfikować wg różnych kryteriów, np. kontekstu (rywalizacja, obrona, zachowania łowcze) czy emocjonalnej motywacji wewnętrznej (rozdrażnienie, strach). Dehasse (1) podaje podział typów agresji łączący w sobie różne kryteria:
- agresja ofensywna (w tym: konkurencyjna – o zasoby, zaborcza, zachowania łowcze),
- agresja obronna (w tym: dystansująca, z rozdrażnienia i bólu, ze strachu, w obronie terytorium, macierzyńska – w obronie szczeniąt).
Jednocześnie Dehasse przyznaje, że taki podział powoduje niespójność klasyfikacji i nie podejmuje się rozwiązania tego problemu.
Prof. Peter Neville (2) przyjmuje z kolei podział zachowań agresywnych ze względu na formę:
- agresja ofensywna (fizyczny atak jednego zwierzęcia na drugie);
- agresja defensywna (rzeczywisty atak lub tylko zachowania grożące, na które składają się gesty i pozy komunikujące: „zostaw mnie w spokoju albo zaatakuję”);
- zachowania drapieżcze (zwierzę jednego gatunku atakuje osobnika innego gatunku w celu upolowania i zjedzenia).
Zachowania ofensywne i defensywne różnią się od drapieżczych wyższym stopniem pobudzenia autonomicznego układu nerwowego.
Wg Vicky Halls u kotów można wyróżnić agresję aktywną (gryzienie, drapanie, przyjmowanie pozycji świadczącej o gotowości do ataku) oraz pasywną (wpatrywanie się, blokowanie przejść, blokowanie dostępu do kuwety, domaganie się dostępu do opiekuna, znaczenie moczem) (5).
W praktyce przydaje się również podział agresji w zależności od ofiary.
Agresja może być skierowana przeciwko:
- ludziom;
- zwierzętom tego samego gatunku;
- innym zwierzętom;
- poruszającym się obiektom (np. samochody, rowery).
Mogą zainteresować Cię również
Znajdź swoją kategorię
2602 praktycznych artykułów - 324 ekspertów - 22 kategorii tematycznych
Weterynaria w Terenie
Wskazówki na wypadek widocznego niepowodzenia terapii antybiotykowej. Kryteria skutecznej terapii oraz kluczowe pytania jako 5 kroków drzewa analitycznego
Analiza oceny przypadków klinicznych przy podejrzeniu braku skuteczności działania antybiotyków. Jak powinno wyglądać drzewo decyzyjne i na jakie pytania należy podczas takiej analizy odpowiedzieć? Co zrobić, aby zwiększyć skuteczność terapii? Czasem wystarczy tylko odpowiedzieć na kilka prostych pytań. Z punktu widzenia hodowcy główne kryteria oceny terapii przeciwbakteryjnej to wyraźne złagodzenie, a następnie ustąpienie objawów klinicznych […]
Wczesne wykrywanie mastitis w automatycznych systemach doju
Streszczenie AMS (Automatic Milking Systems – Automatyczne Systemy Doju), nowa technologia, która znajduje coraz szerszą rzeszę zwolenników, jest wciąż w trakcie intensywnego rozwoju. Zamontowane systemy detekcji mastitis wymagają jeszcze dopracowania, mimo to są źródłem cennych danych. Dzięki nim możemy wcześniej wykryć rozwijający się stan zapalny – i to na poziomie ćwiartki. W klasycznych systemach doju […]
Szerzenie się, profilaktyka i terapia ważnych ekonomicznie chorób układu oddechowego świń (pleuropneumonia, mykoplazmowe zapalenie płuc)
Streszczenie Pleuropneumonia i mykoplazmowe zapalenie płuc są chorobami układu oddechowego świń, które wywołują szczególnie duże straty ekonomiczne. Rozpoznawanie wymienionych chorób jest stosunkowo proste. Profilaktyka oparta jest na stosowaniu szczepionek. W Polsce dostępnych jest wiele szczepionek przeciwko MPS oraz kilka biopreparatów przeciwko App. Ich efektywność jest zróżnicowana i zależna od właściwości szczepów wywołujących choroby oraz składu […]
Wprowadzenie do stomatologii koni
Streszczenie Stomatologia koni jest dziedziną medycyny weterynaryjnej, w której nadal jest więcej pytań niż odpowiedzi. Jednak ze względu na dynamiczny jej rozwój, a także rosnącą świadomość właścicieli koni oraz profesjonalistów zajmujących się ich obsługą i treningiem zapotrzebowanie na usługi z tego obszaru stale rośnie. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów, lekarze weterynarii specjalizujący się w stomatologii koni […]
Wskazówki na wypadek widocznego niepowodzenia terapii antybiotykowej. Kryteria skutecznej terapii oraz kluczowe pytania jako 5 kroków drzewa analitycznego
Analiza oceny przypadków klinicznych przy podejrzeniu braku skuteczności działania antybiotyków. Jak powinno wyglądać drzewo decyzyjne i na jakie pytania należy podczas takiej analizy odpowiedzieć? Co zrobić, aby zwiększyć skuteczność terapii? Czasem wystarczy tylko odpowiedzieć na kilka prostych pytań. Z punktu widzenia hodowcy główne kryteria oceny terapii przeciwbakteryjnej to wyraźne złagodzenie, a następnie ustąpienie objawów klinicznych […]
Nauka ma pobudzać do ciekawości i poszukiwania
dr Bartłomiej M. Jaśkowski – absolwent Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, gdzie pracuje na stanowisku adiunkta w Katedrze Rozrodu z Kliniką Zwierząt Gospodarskich. W działalności naukowej skupia się na rozrodzie bydła, a jego zainteresowania są związane z nieznanymi elementami regulacji jajnika. Należy do rodziny o weterynaryjnych i naukowych tradycjach. W wolnych chwilach lubi sięgnąć po dobry […]
XVIII Konferencja Bujatryczna w Puławach
Zakład Chorób Bydła i Owiec Państwowego Instytutu Weterynaryjnego — Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach wraz z Polskim Stowarzyszeniem Bujatrycznym zapraszają wszystkich lekarzy weterynarii oraz hodowców bydła do udziału w XVIII Konferencji Bujatrycznej pt. „Immunoprofilaktyka swoista i nieswoista wybranych chorób bydła – nowe osiągnięcia i kierunki rozwoju„. Wydarzenie rozpocznie się o godz. 9:00 w Sali Konferencyjnej […]