Skuteczność suplementacji – prawda czy fałsz? Wywiadu udzieliła dr Katarzyna Pęzińska-Kijak

Naszym rozmówcą była dr Katarzyna Pęzińska-Kijak z Pracowni Anatomii Zwierząt Wydziału Biotechnologii i Hodowli Zwierząt Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie oraz Przychodni Rehabilitacji Weterynaryjnej VETICO w Szczecinie.

Odpowiednio dobrana suplementacja pacjenta weterynaryjnego niesie ze sobą wiele pozytywnych aspektów, w jaki sposób się przejawiają? Czy ich podawanie niesie ze sobą jakieś niebezpieczeństwo?

Katarzyna Pęzińska-Kijak: Zgadza się, włączenie suplementacji do codziennej diety niesie ze sobą wiele pozytywnych aspektów, przede wszystkim uzupełnia niedobory substancji zapewniających prawidłowy wzrost struktur stawowych, chroniąc je przed uszkodzeniem i wspomagając procesy regeneracji. Jednak pod warunkiem, że zostały podane w odpowiedni sposób i dobrane właściwie do aktualnego stanu zwierzęcia. Dawka preparatów zawsze jest widoczna na opakowaniu, tak aby właściciel mógł dostosować ją do masy zwierzęcia.

Suplementy charakteryzują się wysoką tolerancją i bezpieczeństwem dla organizmu zwierzęcia. Ale oczywiście zdarzają się skutki niepożądane, chociażby ze strony układu pokarmowego, jak: biegunka, wzdęcia, zaparcia. Z uwagi na pozyskiwanie preparatów ze skorupiaków morskich mogą wystąpić reakcje alergiczne. Produkty z glukozaiminą powinny być podawane pod ścisłą kontrolą lekarską u psów ciepiących na cukrzycę. Trzeba również uważać na preparaty zawierające HMB, szczególnie w przypadku psów podatnych na choroby nerek.

Jakiego typu schorzenia czy problemy zdrowotne dotykające zwierząt wymagają podawania odpowiednio dobranych suplementów, prócz tych wspomnianych w treści artykułu?

Katarzyna Pęzińska-Kijak: Najczęściej są to schorzenia dotykające bezpośrednio aparat ruchu, jak: choroba zwyrodnieniowa stawów, urazy, kontuzje. Dotyczą one głównie psów starszych, sportowych lub pracujących. Ale oczywiście zdarzają się osobniki powypadkowe bądź pooperacyjne, u których również warto wspomóc terapię i proces leczenia dodatkową suplementacją.

Na czym polega suplementacja regeneracyjna w weterynarii?

Katarzyna Pęzińska-Kijak: Rola zastosowania suplementów w profilaktyce i leczeniu schorzeń aparatu ruchu sprowadza się głównie do ochrony stawów przed uszkodzeniami, stymulacji naturalnych procesów naprawczych, zahamowania zmian zwyrodnieniowych stawów, usprawniania pacjenta oraz wspomagania procesów naprawy układu kostno-mięśniowego.

Terminy jak „syntetyczny”, „oczyszczony”, często widniejące na ulotkach preparatów, wynikają z zastosowania witamin pozyskiwanych z cząsteczek organicznych, wykorzystywanych w procesach mających na celu uzyskanie związków chemicznych o identycznym składzie jak te, które pochodzą od roślin i zwierząt. Większość substancji stosowanych do produkcji suplementów stanowią jednak składniki pochodzenia naturalnego.

Jakie są funkcje glikozaminoglikanów (GAG) i na co mają wpływ?

Katarzyna Pęzińska-Kijak: Funkcje GAG związane są w szczególności z wielkością i ze strukturą jednostek disacharydowych. W konsekwencji wpływają na zachowanie strukturalnej integralności substancji międzykomórkowej tkanki oraz nadają jej pożądaną sprężystość oraz elastyczność. Glikozaminoglikany biorą udział w wewnątrzkomórkowych procesach transportowych. Preparaty te wykazują również działanie w kierunku łagodzenia objawów chorób chrząstki stawowej, działając na metabolizm chondrocytów, co odgrywa bezpośrednią rolę w utrzymaniu zdrowej chrząstki stawowej.

Podawanie suplementów mających znaczenie dla aparatu ruchu skupia się także na optymalnej funkcji kolagenu w kościach. Tworzy on strukturalne podstawy kości, do których wbudowany jest chociażby wapń. Dzięki optymalizacji tego składnika budulcowego działa on na stabilność oraz siłę mięśniową. Większość terapii suplementacyjnych ogranicza się do podawania wapnia i witaminy D, nie zwracając uwagi na zapewnienie zdrowego i solidnego fundamentu dla struktury kości.

W jaki sposób uniknąć pojawiających się problemów ze stawami? Co jest głównym powodem ich występowania?

Katarzyna Pęzińska-Kijak: Do głównych przyczyn można zaliczyć nieodpowiednią dietę w okresie wzrostu, szczególnie u psów ras dużych i olbrzymich, ponadto nieodpowiednie użytkowanie i nadmierną eksploatację psów sportowych i pracujących. Nie możemy wszystkiego zrzucić na właścicieli, w dużej mierze u tych psów przyczyna tkwi w obciążeniach genetycznych i predyspozycjach rasowych. Jednak nie zwalnia to z obowiązku dbania przede wszystkim o stawy.

Co jeszcze, pomijając źle dobraną dietę, może powodować problemy ze stawami u pacjenta?

Katarzyna Pęzińska-Kijak: Przede wszystkim wiek zwierzęcia, sposób życia, ale także: uwarunkowania genetyczne, szybki wzrost osobnika, czynniki wrodzone i hormonalne. U młodych zwierząt każdy poważny uraz zwiększa ryzyko poważnych następstw w obrębie układu kostnego.

Co prócz preparatów wspomagających jest najważniejsze w rehabilitowaniu pacjenta? Co najszybciej pomaga mu dojść do pełnego zdrowia? Z jakimi problemami najczęściej ma Pani Doktor do czynienia?

Katarzyna Pęzińska-Kijak: Oczywiście najważniejsza w procesie rehabilitacji jest systematyczność, szczególnie właścicieli, ale także ich zaangażowanie w sam proces leczenia. Często zlecane są proste ćwiczenia, które właściciele wykonują w domu. Dla samego zwierzęcia ważne jest podejście i stopniowe wprowadzanie zadań/ćwiczeń. Już samo przyjście do gabinetu oraz sytuacja, w której się ono znalazło, wiąże się z ogromnym stresem. W mojej pracy najczęściej spotykam się z kontuzjami i urazami wywołanymi przez nieodpowiedni trening czy nadmierne obciążenie psów, ale oczywiście również z częstymi wadami rozwojowymi stawów, kości. Do przychodni trafiają także psy po wypadkach, kontuzjach, operacjach.

Na co zwrócić uwagę przy wyborze odpowiedniego preparatu?

Katarzyna Pęzińska-Kijak: Przede wszystkim najważniejsze jest niekupowanie preparatu w ciemno i bez konsultacji. Istotne jest zwrócenie uwagi na skład produktu, jego dawkowanie oraz przeznaczenie. Powinny być stosowane rozważnie, najlepiej po konsultacji z lekarzem weterynarii lub zoofizjoterapeutą. Szczególnie gdy mamy do czynienia ze zwierzętami chorującymi i przyjmującymi leki na choroby, jak cukrzyca, choroby nerek itd. Zażywanie suplementu w formie płynnej jest zdecydowanie wygodniejsze niż przyjmowanie preparatów w tabletkach.

Rozmawiała: Aleksandra Lankiewicz