Ogólne zasady postępowania przy wstrząsie różnego pochodzenia

Płynoterapia

Podstawowym celem płynoterapii jest przywrócenie objętości krwi krążącej, natlenienie tkanek oraz wyrównanie gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu. Ważnym elementem płynoterapii jest dobór odpowiedniego płynu, jego całkowita ilość oraz dawkowanie, ponieważ użycie nieodpowiedniego płynu w nieodpowiedniej ilości może wywołać przykre skutki.

W terapii wstrząsu stosuje się takie płyny jak:

• krystaloidy (np. Ringer lactate),
• koloidy (np. Voluven, Haes),
• świeżo mrożone osocze,
• krew pełna,
• nośniki tlenu (np. Oxyglobin).

Należy uważać na pewne grupy pacjentów z zaawansowaną chorobą serca, różnego rodzaju przypadłościami na tle pulmonologicznym oraz nefrologicznym, a także na pacjentów geriatrycznych, którym należy zmniejszyć podawaną ilość płynów już po kilku minutach. Takich pacjentów bardzo łatwo przewodnić, a to z kolei może doprowadzić do obrzęku płuc.

Gdyby podczas terapii płynami u pacjenta pojawiły się nagła duszność i dyszenie, należy przerwać płynoterapię, podać zwierzęciu tlen oraz leki diuretyczne.

Warto pamiętać, że pacjenci po urazie, np. komunikacyjnym, u których wcale nie doszło do wstrząsu,w ogóle nie potrzebują płynoterapii albo nie tak intensywnej.

W zależności od stopnia i rodzaju wstrząsu, oprócz płynów, stosuje się także leki, m.in.: nasercowe poprawiające kurczliwość mięśnia sercowego, leki do wyrównania poziomu elektrolitów, tj. np. przy kwasicy metabolicznej. W niektórych rodzajach wstrząsu konieczne jest użycie leków przeciwbólowych, a także zmierzających ku zahamowaniu przyczyny i powikłań wstrząsu.

Często zdarza się, że można dożylne leki łączyć razem z kroplówką, ale należy pamiętać o tym, by opisać na etykiecie butelki, jaki środek podaliśmy do wlewu i w jakiej dawce.

Tlenoterapia

Tlenoterapia odgrywa istotną rolę w stabilizacji pacjenta przy wstrząsie, w przebiegu którego często dochodzi do niedotlenienia tkanek. Natychmiastowe podanie tlenu jest ważnym składnikiem w terapii wstrząsu. Zwierzętom, które mają problem z oddychaniem bądź upośledzonym przepływem płynów ustrojowych przez tkanki i narządy, podaje się tlen, poprzez umieszczenie zwierzęcia w namiocie tlenowym. Zapewnia on dokładne (jeśli jest to wskazane) wysokie stężenie tlenu, umożliwiając obserwacje pacjenta bez ograniczeń. Posiada wbudowany adapter, dzięki któremu można podać leki drogą inhalacji. Podczas suplementacji tlenu nie należy otwierać klapy namiotu zbyt często, ze względu na to, że stężenie tlenu wtedy gwałtownie spada.

Do podaży tlenu stosuje się także kaniule donosowe, tzw. wąsy tlenowe. Należy wprowadzić je delikatnie do otworów nosowych, a pętlę zabezpieczyć z tyłu głowy pomiędzy uszami. Można użyć plastra na sklepieniu nosa, który przytrzyma rurki biegnące wzdłuż głowy zwierzęcia. Metoda ta sprawdza się u spokojnych leżących pacjentów. Umożliwia ona monitorowanie pacjenta i daje możliwość wykonywania dalszych procedur diagnostycznych bez przerywania tlenoterapii.

Nie poleca się tego typu terapii tlenem u kotów i małych psów, ze względu na zbyt małe otwory nosowe względem średnicy kaniuli. U nich można zastosować metodę flow-by, w której końcówkę rurki/kaniuli nosowej kładzie się tuż przed nosem, po uprzednim umieszczeniu pacjenta np. w inkubatorze. Jest to tania i nieskomplikowana metoda, jednak trzeba stale monitorować zwierzę, by jego głowa skierowana była do źródła tlenu. Metoda ta jest bardziej przydatna podczas wstępnej oceny pacjenta, ale na dłuższą metę może okazać się niewystarczająca, ponieważ duża objętość tlenu ulatnia się w powietrze.

Skuteczność tlenoterapii może być ulepszona za pomocą maski tlenowej. Technika ta zapewnia wyższy odsetek wdychanego tlenu, jeśli dobrze dopasujemy maskę do pacjenta. Należy zachować minimalną odległość maski od nosa pacjenta, by była możliwość wydychania dwutlenku węgla.