Kompleksowy przegląd wirusowych, bakteryjnych i pasożytniczych patogenów wywołujących biegunki prosiąt ssących

Większość przypadków kolibakteriozy u prosiąt ssących wywołują szczepy ETEC, sporadycznie szczepy EPEC lub STEC (4, 5). Podstawowe znaczenie w patogenezie kolibakteriozy świń mają antygeny fimbrialne: F4 (dawniej K88), F5 (dawniej K99), F6 (987P), a także F41 i F18. Dzięki nim bakterie przyczepiają się do odpowiednich receptorów w błonie śluzowej jelita cienkiego, co chroni je przed mechanicznym usunięciem z przewodu pokarmowego wraz z treścią pokarmową. Antygen fimbrialny F4 jest identyfikowany najczęściej, u około 70% izolatów pobieranych od zwierząt z kalibakteriozą jelitową.

Niektóre prosięta mogą nie mieć swoistych receptorów dla fimbrii F4 w nabłonku jelitowym – są wtedy odporne na infekcję patogennymi szczepami E. coli z fimbriami F4. W praktyce nie wykorzystuje się jednak selekcji genetycznej odpowiednich linii świń, opartej na eliminacji z hodowli zwierząt, które w swoim nabłonku jelita mają receptory dla wspomnianego rodzaju fimbrii. Pomimo tego, że zasiedlenie błony śluzowej jelita cienkiego przez szczepy posiadające fimbrie adhezyjne jest konieczne do rozwoju choroby, samo w sobie nie powoduje bezpośredniego wystąpienia kolibakteriozy.

Ujawnienie się biegunki powodowane jest przez uwalnianie przez E. coli enterotoksyny. W zależności od wrażliwości enterotoksyn na temperaturę, rozróżnia się enterotoksyny ciepłochwiejne (ang. LT, heat-labile enterotoxin) oraz ciepłostałe (ang. Sta lub Stb, heat-stable enterotoxin a/b). Enterotoksyny LT są białkami zbudowanymi z podjednostek B o funkcjach receptorowych i podjednostki A o właściwościach toksycznych, która determinuje rozwój biegunki. Biegunka doprowadza do zaburzeń wodno-elektrolitowych, równowagi kwasowo-zasadowej i w konsekwencji kwasicy metabolicznej, a także zmian w architekturze kosmków jelitowych. W niektórych przypadkach pojawia się toksemia. Objawy choroby mogą pojawić się już 2-3 godziny po porodzie u pojedynczych prosiąt, czasami u wszystkich osobników w miocie. Kał chorych prosiąt je...