Lipcówka, czyli nadwrażliwość na ukąszenia owadów u koni

Nazewnictwo 

Lipcówka to potoczna nazwa jednostki chorobowej dotyczącej nadwrażliwości na ukąszenia owadów u koni (ang. insect bite hypersensitivity – IBH). Choroba ta nazywana jest również sezonowym alergicznym zapaleniem skóry, wypryskiem letnim lub egzemą letnią, ze względu na jej sezonowe pojawianie się w okresie największej aktywności owadów gryzących. W literaturze fachowej znaleźć można również angielskie synonimy tej choroby, jak „summer sores” (Francja), „summer eczema” (Norwegia), „Queensland itch” (Australia), „sweet itch” (UK), „summer dermatitis” (USA) (8).

Etiologia 

IBH to alergiczne zapalenie skóry, wynikające z silnej reakcji nadwrażliwości na ukąszenia owadów. Reakcja nadwrażliwości spowodowana jest wprowadzeniem podskórnie, podczas ukąszenia, śliny krwiopijnych muchówek z rodzaju Culicoides spp., co następuje podczas żerowania na ciele zwierzęcia. Reakcja nadwrażliwości typu I (w tym również komponenta IV) pojawia się w momencie wprowadzenia śliny owada do organizmu konia. W związku z tym dochodzi do aktywacji wielu cytokin. Ich produkcja daje informację limfocytom B do zróżnicowania się. Dzięki temu limfocyty B mogą produkować specyficzne dla alergenu przeciwciała IgE. Mastocyty wiążą się z wysokim powinowactwem z wytworzonymi IgE. Przy ponownym kontakcie z alergenem wiąże się on z komórkami tucznymi, powodując ich aktywację.

Aktywowane komórki tuczne wydzielają histaminę (mediator reakcji anafilaktycznej), prostaglandyny, leukotrieny oraz PAF, które inicjują powstanie obrzęku, rumienia oraz świądu w ciągu kilku minut. Dodatkowo komórki tuczne uwalniają cytokiny i chemokiny odpowiedzialne za rekrutację eozynofili, limfocytów Th2 oraz bazofili odpowiedzialnych za reakcje fazy późnej (początek 2-4 h po ukąszeniu i osiągającej szczyt po 24 h). Eozynofile, których naciek w przypadku IBH jest znaczny, są wspólną cechą nadwrażliwości typu I oraz późnej fazy nadwrażliwości typu IV. Do typowych oznak reakcji typu IV należy ró...