Szczepienia koni

Grypa koni

Kolejnym ze szczepień podstawowych jest to przeciwko grypie koni. Ograniczenie siewstwa, zachorowań, a tym samym dużych strat ekonomicznych, to wynik regularnego i ogólnego programu, który często jest elementem koniecznym umożliwiającym udział w zawodach i wyścigach. Szczepionki zapewniają wysoką, jednak krótkotrwałą ochronę – stąd tak rygorystyczne wytyczne towarzystw zajmujących się sportem. Na świecie dostępne są różne rodzaje szczepień:

• inaktywowane (np. Duvaxyn), 
• rekombinowane (np. Proteq Flu-Te),
• podjednostkowe (np. EquipFT). 

Producenci rekomendują podanie dwóch szczepień podstawowych w odstępie miesiąca i późniejszej dawki przypominającej co pół roku lub co rok. Praktyka i regulacje (choćby FEI) mówią jednak o doszczepianiu co 6 miesięcy, a nawet co 2-3 miesiące w przypadku koni wysoce narażonych, co znacznie przyczyniło się do ograniczenia wybuchów choroby (3). Należy pamiętać, że szczepienie przeciwko grypie nie chroni przed zakażeniem, a epidemie w ostatnich latach pokazały, że często konie szczepione nie są chronione przed zachorowaniem. Szczepienie znacznie skraca czas trwania choroby, a jej przebieg jest znacznie łagodniejszy i bez powikłań, co pozwala na szybszy powrót konia do pracy. Istotne jest też krótsze i mniejsze siewstwo wirusa, co jest kluczowe przy zwalczaniu wybuchu choroby.

W badaniach, których celem było porównanie trzech rodzajów szczepień, udowodniono, że każde z nich jest skutecznym sposobem zmniejszenia siewstwa i redukcji objawów klinicznych u koni (4). Ze względu na obecność przeciwciał matczynych i dużą wrażliwość źrebiąt na wirusa, czasem zaleca się doszczepianie źrebiąt nawet co trzy miesiące po przeprowadzeniu serii szczepień podstawowych (5). Podobny schemat, tzw. trening immunologiczny, jest czasem zalecany u źrebiąt w profilaktyce zakażeń EHV-1 i EHV-4.

EHV-1 i EHV-4

Szczepienia przeciwko EHV-1 i EHV-4 rekomendowane są w celu ochrony przed postacią oddechową (zwłaszcza u koni młodych i koni wyścigowych), a także w celu zmniejszanie ryzyka poronień. Ze względu na dużą wrażliwość źrebiąt i krótki okres odporności poszczepiennej część lekarzy rekomenduje doszczepienie nawet co 2-3 miesiące celem ograniczenia siewstwa i często pojawiającej się u koni wyścigowych postaci oddechowej choroby. Profilaktyka EHV jest również koniecznością w przypadku klaczy źrebnych. Ronienia na tle EHV-1 i EHV-4 opisywane są przede wszystkim w ostatnim trymestrze ciąży i czasem przybierają formę tzw. falowych poronień (ang. abortion storms). Taka sytuacja wynika z bardzo wysokiego miana wirusa w wodach płodowych i tkankach płodu, które w sytuacji ronienia indukują wiremię u kolejnych matek źrebnych.

Aby prawidłowo zabezpieczyć klacze, należy izolować je od innych grup, a także stosować się do rygorystycznego kalendarza szczepień: poza szczepieniem podstawowym, które powinno się wykonać przed rozpoczęciem użytkowania hodowlanego, rekomenduje się zastosowanie szczepienia przed sezonem i w trakcie ciąży (3., 5., 7., 9. miesiąc). Program może się różnić zależnie od używanego preparatu i narażenia. Tak jak już wspomniano wyżej, szczepienia w przypadku utrzymywania klaczy hodowlanych nie mogą dotyczyć wyłącznie tej grupy, a ograniczenie strat związanych z zakażeniami EHV-1 i EHV-4 jest możliwe przy jednoczesnym zastosowaniu programu bioasekuracji. Wszystkie konie mające kontakt z matkami powinny być regularnie szczepione celem ograniczenia siewstwa. Musimy również pamiętać, że aktualnie nie ma szczepienia przeciwko EHV, które miałoby potwierdzoną skuteczność przeciwko postaci neurologicznej choroby. 

Wścieklizna

Szczepienie przeciwko wściekliźnie zalecane jest zawsze, gdy istnieje ryzyko zakażenia: jeśli utrzymujemy konie na terenie występowania tej choroby i mają potencjalną możliwość kontaktu ze zwierzętami chorymi. Źrebięta można zacząć szczepić już w 4. miesiącu życia, należy uzupełnić drugą dawką, gdy osiągną one rok i doszczepiać rokrocznie.