Ciąża bliźniacza u bydła mlecznego

Występowaniu ciąż bliźniaczych u bydła sprzyjają zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Jest to prawdopodobnie problem, który będzie narastał i odpowiednie zarządzanie krowami cielnymi ze stwierdzoną podwójną ciążą będzie powodowało ograniczenie strat ekonomicznych. Na przestrzeni lat częstotliwość występowania ciąż bliźniaczych u krów mlecznych się zwiększa. Obecnie szacuje się, że wynosi ok. 5% wszystkich ciąż.

Bliźnięta mogą rodzić się z owulacji pojedynczego pęcherzyka i podziału zarodka. Podział zarodka następuje w 8.-9. dniu ciąży w stadium blastocysty. Cielęta są genetycznie i fenotypowo identyczne. Szacuje się, że ok. 4% wszystkich ciąż bliźniaczych stanowią bliźnięta jednojajowe. Bliźnięta dwujajowe są konsekwencją owulacji dwóch pęcherzyków jajnikowych. Cielęta te nie są identyczne, różnią się fenotypowo, mogą być różnej płci. Do owulacji pęcherzyków może dochodzić na jednym lub dwóch jajnikach. Zawsze obserwujemy obecność dwóch ciałek żółtych.

Do podwójnej owulacji dochodzi, gdy mamy do czynienia ze zniesieniem mechanizmu selekcji pęcherzyków jajnikowych. W rozwoju pęcherzyków jajnikowych wyróżniamy trzy fazy: wzrostu, selekcji i różnicowania/dominacji. Jeżeli na etapie selekcji mamy dwa pęcherzyki lub więcej, to w wyniku ich różnicowania na jajniku lub jajnikach znajdują się dwa pęcherzyki dominujące ulegające owulacji. Takie zjawisko nazywamy kodominacją. Bliźnięta dwujajowe rodzą się zawsze w wyniku podwójnej owulacji, natomiast podwójna owulacja nie zawsze oznacza występowanie ciąży mnogiej. Przewiduje się, że 12% krów mlecznych ma podwójną owulację, z tego 16% rodzi bliźnięta.

Tab. 1. Dane za rok 2017, stada HF o wydajności 10,5-12,3 tys. l mleka w laktacji

Czynniki ryzyka/zagrożenia przy obecności ciąży mnogiej dotyczą zarówno płodu, jak i matki. W przypadku zarodka/płodu możemy mieć do czynienia z obumarciem. Może to dotyczyć jednego zarodka lub obu. W wypadku 18% ciąż podwójnych mamy do czynienia ze stratą obydwóch zaro...