Bakterie, grzyby, algi – czyli różne oblicza mastitis u krów mlecznych
Kliniczne mastitis w krajowych gospodarstwach specjalizujących się w produkcji mleka dotyczy aż 6,5% krów, natomiast forma podkliniczna w skrajnych przypadkach dotyczy często nawet > 40% krów w stadzie (16).Mimo różnych form choroby, a tym samym różnego stopnia nasilenia objawów, rozwój stanu zapalnego w gruczole mlekowym zachodzi w następującej kolejności:
pojawienie się czynnika transferującego patogen,transfer patogenu z rezerwuaru na wymię i/lub strzyki krowy,przeniknięcie przez czynniki infekcyjne (np. bakterie) do kanału strzykowego,odpowiedź układu immunologicznego krowy obserwowana m.in. jako wzrost LKS.
Uproszczony schemat pojawienia się infekcji w strzyku prezentuje ryc. 4.
Ryc. 4. Schemat rozwoju zapalenia wymienia w wyniku infekcji strzyka (opracowanie: A. Kalińska); ryc. archiwum autora
Do tej pory wykazano 200 patogenów zdolnych do indukowania mastitis, a prowadzone badania stale poszerzają wiedzę dotyczącą etiologii choroby o nowe mikroorganizmy: bakterie, drożdże, grzyby, algi, wirusy (1, 3). Proces zapalny jest najczęściej indukowany przez szerokie spektrum bakterii z grupy Gram-dodatnich (m.in.: Staphylococcus aureus, Streptococcus agalactiae, Streptococcus uberis), jak i Gram-ujemnych (m.in. Escherichia coli, Klebsiella sp.) Dodatkowo do chorobotwórczych organizmów zalicza się grzyby (np. Candida albicans, Aspergillus sp.), algi Prototheca sp., Mycoplasma sp. czy niektóre wirusy (8).
Mikroorganizmy mające zdolność infekcji gruczołu mlekowego można podzielić na dwie grupy patogenów: zakaźne i środowiskowe (tab. 1). Podział ten jest jednak umowny. Szereg patogenów wykazuje jednocześnie dwie cechy (np. S. uberis, S. dysgalactiae, algi).
Tab. 1. Patogeny środowiskowe i zakaźne najczęściej wywołujące mastitis u krów (5)
Niepokojący jest fakt, że najnowsze doniesienia naukowców m.in. z Azji (Indie, Chiny, Japonia) czy Ameryki Południowej odnotowują wzrost zachorowalności spowodowany grzybiczym zapaleniem wymienia (2, 11) wy...
Zapisz się do bezpłatnego newslettera!
Bądź na bieżąco z nowościami z branży weterynaryjnej.
