Zaburzenia okresu poporodowego u suk. Diagnostyka różnicowa i metody leczenia

Leczenie tężyczki poporodowej

Terapia powinna rozpocząć się od razu po zdiagnozowaniu schorzenia (5). Leczenie ostrej tężyczki polega na wolnym dożylnym podawaniu preparatów wapniowych podgrzanych do temperatury ciała zwierzęcia. Dawka terapeutyczna preparatów wapniowych powinna być dobierana na podstawie zaawansowania objawów klinicznych. Najczęściej stosowanymi i polecanymi przez autorów preparatami są 25-proc. roztwory glukonianu wapnia (Calcium Borogluconatum 25% lub Calcii Borogluconas 25% inj), które powinny być podane wg efektu w dawce około 0,8 ml/kg m.c., inni autorzy polecają także 10-proc. roztwór glukonianu wapnia (Calcium Polfa 10%) w dawce 1-20 ml/zwierzę według efektu lub preparat Calciphos (Biowet Drwalew) w dawce około 0,6-0,8 ml/kg m.c. (8, 9).

W związku z tym, że hipokalcemia może wywołać hipoglikemię, zaleca się równoczesne podawanie 5-proc. roztworu glukozy. Zastosowanie preparatu Calmagluc^® (Biowet Puławy) w dawce 1-1,5 ml/kg m.c. pozwala na jednoczesne uzupełnienie niedoboru wapnia, magnezu i glukozy. W czasie podawania preparatów wapniowych należy kontrolować czynność skurczową serca i w razie wystąpienia wyraźnej bradykardii lub silnej arytmii należy przerwać podawanie preparatu. Podawanie preparatów wapniowych można wznowić po przywróceniu prawidłowej pracy serca.

Po ustabilizowaniu stanu pacjenta należy kontynuować podawanie preparatów wapniowych (w takiej samej dawce, jak powyżej) rozcieńczonych w płynie fizjologicznym „pół na pół” podskórnie lub domięśniowo, co 6-8 godzin. Rozcieńczenia nie wymaga preparat Theracalcium (Vétoquinol), który można podawać podskórnie, domięśniowo i dożylnie (6).

Po całkowitym ustąpieniu objawów można kontynuować doustne podawanie wapnia w formie glukonianu lub węglanu wapnia (ok. 10-13 mg/kg m.c. 3 razy dziennie), żeby zapobiec nawrotowi choroby. U psów, u których stosuje się preparaty wapniowe, należy raz w tygodniu monitorować poziom wapnia we krwi, żeby nie doprowadzić do hiperkalcemii. W związku z tym, że tężyczka najczęściej występuje w okresie kilku tygodni po porodzie, szczenięta mogą bez komplikacji zostać odstawione i zacząć być żywione pokarmem stałym. Jeśli tężyczka wystąpiła przed okresem odstawienia, szczenięta powinny być częściowo lub całkowicie przestawione na karmienie butelkowe w celu odciążenia samicy.

Samice niereagujące na leczenie roztworami wapnia i glukozy należy wprowadzić w stan sedacji przy użyciu diazepamu lub pentobarbitalu i rozważyć alternatywną diagnozę.

Profilaktyka

W celu zapobiegania wystąpienia tężyczki należy pamiętać o właściwej proporcji wapnia do fosforu w diecie suki ciężarnej wynoszącej pomiędzy 1:1 do 1,2:1. Należy wiedzieć, że zwiększanie zawartości wapnia w diecie suki ciężarnej predysponuje do wystąpienia tężyczki poporodowej, gdyż „przyzwyczaja” organizm suki do zwiększonej podaży wapnia. Suki, u których w poprzednich ciążach wystąpiła tężyczka lub u ras predysponowanych do wystąpienia tężyczki można suplementować wapń w diecie w okresie laktacji (węglan wapnia w dawce 400-500 mg na zwierzę na dzień w dawce podzielonej).