Wybrane pasożyty wewnętrzne o potencjale zoonotycznym spotykane u psów i kotów. Cz. II. Tasiemce i nicienie

Nicienie Ancylostomatidae

Etiologia

Tęgoryjce to nicienie należące do rodziny Ancylostomatidae, nadrodziny Strongyloidea. Najważniejszymi z punktu widzenia medycyny weterynaryjnej i ochrony zdrowia publicznego rodzajami są Ancylostoma spp. i Uncinaria spp. Charakteryzują się obecnością ząbków lub płytek tnących wyściełających kapsułkę podpoliczkową dorosłych osobników. Ancylostoma duodenale to jedyny charakterystyczny ludzki (antrofilowy) nicień z rodzaju Ancylostoma spp., A. ceylanicum, występujący w regionach Azji, pasożytuje u kotów i psów, jest również zakaźny dla ludzi. Podobny potencjał zoonotyczny posiada A. caninum, który może powodować eozynofilowe zapalenie jelit lub wrzodziejące zapalenie jelita krętego. Nicień A. braziliense, pasożytujący szczególnie u kotów, jest główną przyczyną skórnych larw wędrujących.

Cykl rozwojowy

Jaja są wydalane wraz z kałem, a następnie w sprzyjających warunkach (wilgoć, ciepło, cień), w ciągu 1-2 dni wykluwają się larwy. Przedostają się one np. do gleby. W środowisku przechodzą 2 linki i stają się larwami L3, które są formami inwazyjnymi. Te zakaźne larwy mogą przetrwać od 3 do 4 tygodni w sprzyjających warunkach środowiskowych. W kontakcie z człowiekiem larwy przenikają przez skórę (np. stóp) i wędrują naczyniami krwionośnymi do serca, a następnie do płuc. Wnikają do pęcherzyków płucnych, wspinają się do drzewa oskrzelowego, do gardła, a następnie są połykane. Larwy docierają do jelita cienkiego, gdzie dojrzewają do postaci dorosłych. Dorosłe nicienie żyją w świetle jelita cienkiego, gdzie przyczepiają się do jego ścian, powodując utratę krwi. Niektóre larwy Ancylostoma spp. po penetracji skóry gospodarza mogą ulec hypobiozie w jelitach lub mięśniach. Te larwy mogą się ponownie aktywować i wywołać inwazje jelitowe.

Epidemiologia

Tęgoryjce są ważną przyczyną chorób odzwierzęcych, szczególnie w krajach rozwijających się. Najbardziej znaną postacią zakażenia jest skórna larwa migrans, powszechnie znana j...