Ćwiczenia aktywne jako integralna część każdego programu usprawniania

Ćwiczenia we wspomaganej pozycji stojącej

W przypadku pacjentów, którzy z różnych względów mają problem z samodzielnym utrzymaniem pozycji stojącej (np. w okresie pooperacyjnym lub w przypadku zaburzeń neurologicznych), duże znaczenie ma zapewnienie odpowiedniej stymulacji zarówno mięśni, jak i układu nerwowego. Wykonywanie ćwiczeń we wspomaganej pozycji stojącej spełnia te kryteria i jednocześnie pozwala na ograniczenie powikłań związanych z małą ilością ruchu lub jego brakiem. Mają one pozytywny wpływ na układ krwionośny, limfatyczny i oddechowy, dostarczają układowi nerwowemu licznych bodźców związanych z czuciem pozycji, ułożeniem ciała w przestrzeni i ustaleniem prawidłowego ułożenia stawów w pozycji stojącej, pozytywnie wpływając na propriocepcję, zmysł równowagi i koordynację. Mają również wpływ na samopoczucie psychiczne zwierzęcia.

Ćwiczenie maksymalnego stopnia wspomagania (pionizacja) wykorzystywane jest u pacjentów niezdolnych do samodzielnego obciążania kończyn i utrzymania pozycji pionowej. Pozycję pionową wspomagamy przez zastosowanie takich akcesoriów, jak: temblaki, szelki rehabilitacyjne, uprzęże rehabilitacyjne, odpowiednio przystosowane ramy i podwieszki. Przygotowując sprzęt mający wspomagać pozycję stojącą, myślimy o komforcie pacjenta i zwracamy uwagę, aby sprzęt ten powodował jak najmniejszy dyskomfort, nie obcierał, nie wbijał się w ciało, w przypadku samców nie uciskał jąder i prącia.

Szukamy miękkich, nieobcierających i minimalizujących ucisk akcesoriów, nieprzeszkadzających im również w załatwianiu potrzeb fizjologicznych. Ma to tym większe znaczenie, że staramy się stopniowo wydłużać czas, w jakim zwierzę pozostaje w pozycji stojącej, aczkolwiek już 10 minut pionizacji pozwala na osiągnięcie pozytywnych rezultatów. Ważne jest, aby samo utrzymanie zwierzęcia w pionie było dla terapeuty możliwie mało angażujące, ponieważ musi on poświęcić uwagę na korygowanie postawy pacjenta (technika wykonania ćwiczenia), co w przypadku pacjentów prezentujących objawy wiotkości jest szczególnie trudne i niejednokrotnie wymaga dodatkowej pomocy. Kończyny muszą być prawidłowo ustawione na podłożu, w przeciwnym razie ćwiczenie staje się nieefektywne.

Jeśli pacjent jest w stanie z częściowym wspomaganiem utrzymać pozycję stojącą, możemy przejść do bardziej zaawansowanych ćwiczeń. W zależności od stopnia, w jakim zwierzę jest w stanie obarczyć kończyny, decydujemy się na ćwiczenia z częściowym wspomaganiem lub ze wspomaganiem pasywnym. Możemy je realizować, wykorzystując narzędzia podobne do stosowanych przy wspomaganiu maksymalnym – szelki rehabilitacyjne przednie i zadnie, temblaki, ale również piłki rehabilitacyjne, wałki, odpowiednio przystosowane wózki rehabilitacyjne. Asekurując i stabilizując pacjenta w pozycji stania czterokończynowego, wykonujemy niewielkie, bujające ruchy na osi przód – tył oraz na boki. Korzystając z piłki, możemy dołączyć ruchy sprężynowania, przesuwania piłką w różnych kierunkach, możemy również uginać piłkę w różnych miejscach. Jeśli zwierzę bez dodatkowej stabilizacji jest w stanie utrzymać pozycję stojącą, możemy ograniczyć się do zabezpieczenia go przed upadkiem i wprowadzić takie elementy, jak zgięcia boczne tułowia za smakołykiem oraz prostowanie i zginanie szyi za smakołykiem (które wymagają przeniesienia ciężaru ciała, wzmacniają mięśnie oraz zwiększają elastyczność).