Socjalizacja szczeniąt i skutki zaniedbań socjalizacyjnych

„Złota dwunastka”

Przykładem programu socjalizacyjnego może być tzw. „Złota dwunastka”, która obejmuje zapoznanie szczeniąt z 12 różnymi rodzajami bodźców:

1. zapoznanie z różnymi rodzajami powierzchni,
2. zabawa różnymi przedmiotami,
3. po.znanie różnych miejsc,
4. poznanie i zabawa z różnymi osobami,
5. poznanie różnych odgłosów,
6. pozn anie szybko poruszających się przedmiotów,
7. różne inne wyzwania,
8. trzymanie przez opiekuna i rodzinę, delikatne ograniczanie ruchów,
9. jedzenie z różnych pojemników,
10. jedzenie w różnych miejscach,
11. zabawy z różnymi szczeniakami i bezpiecznymi, zrównoważonymi dorosłymi psami,
12. pozostawanie samemu, z dala od domowników i innych zwierząt (5-45 minut), kilka razy w tygodniu.

Zapoznawanie psów z nowymi bodźcami powinno odbywać się w przyjaznej, bezpiecznej atmosferze, aby budować u szczeniąt pozytywne skojarzenia z nowymi sytuacjami. Nie należy także przesadzać z intensywnością socjalizacji, bo nadmiar bodźców może spowodować odmienny skutek, czyli stres u szczeniąt.

W wieku około 3-4 miesięcy wskazane jest także rozpoczęcie stopniowego przyzwyczajania psa do samotnego zostawania w mieszkaniu. Jest to naturalny proces odłączenia, przez który powinno przejść każde szczenię. Jeżeli zwierzę nie przejdzie procesu odłączenia, mogą u niego zaistnieć tendencje do wystąpienia lęku przed samotnością, który objawia się np. demolowaniem mieszkania lub wyciem w czasie, gdy pies zostaje sam w mieszkaniu.

Zaniedbania i braki socjalizacyjne w interakcjach szczeniąt z innymi psami oraz ludźmi, a także izolacja od różnych bodźców i sytuacji skutkują również trudnościami w ich przystosowaniu się do obcego otoczenia i ograniczonymi możliwościami uczenia się różnych umiejętności oraz trudnościami w adaptacji do nowych sytuacji.

Najczęstsze skutki zaniedbań socjalizacyjnych:

• stany lękowe określane jako syndrom deprywacji sensorycznej spowodowane brakiem stymulacji w okresie szczenięcym, czyli rozwojem w monotonnym, pozbawionym zróżnicowanych bodźców środowisku,
• brak umiejętności adaptacji i lęk przed nowymi sytuacjami – neofobia, która może prowadzić do stanów lękowych i depresyjnych,
• brak umiejętności samotnego zostawania w domu, co prowadzi do powstania nadprzywiązania i tzw. lęku separacyjnego,
• problemy w komunikacji z innymi psami, brak umiejętności hamowania gryzienia objawiający się mocnym, niekontrolowanym gryzieniem, brak reakcji na sygnał zatrzymania, obniżenie kompetencji społecznych z powodu izolacji społecznej od psów,
• syndrom nadaktywności i nadpobudliwości objawiający się nadmierną ruchliwością i pobudliwością psa, pogonią za rowerzystami, samochodami spowodowane zbyt wczesnym oddzieleniem szczenięcia od suki i izolacja od innych psów.