Rozwój SSS od bloku I stopnia do zaawansowanych zaburzeń przewodzenia

Omówienie

Zespół chorej zatoki nazywany bywa również chorobą węzła zatokowego i zespołem leniwej zatoki – mnogość stosowanych określeń podkreśla różnorodność tego schorzenia. Jest to stan, który obejmuje liczne nieprawidłowości dotyczące funkcjonowania węzła zatokowego prowadzące do zaburzeń w przewodzeniu. Mogą one dotyczyć bezpośrednio węzła zatokowo-przedsionkowego (ang. sinoatrial node, węzeł SA) (bradykardia zatokowa, blok zatokowo-przedsionkowy), zaburzeń przewodzenia w obrębie węzła przedsionkowo-komorowego (bloki przedsionkowo-komorowe I lub II stopnia) oraz zaburzeń rytmu serca pochodzenia nadkomorowego lub komorowego (4, 9).

Węzeł zatokowy odpowiada za inicjowanie wyładowań elektrycznych rozpoczynających cykl pracy serca. Jest ośrodkiem nadrzędnym – narzuca sercu swój rytm pracy. Podłoże patofizjologiczne SSS nie zostało jeszcze w pełni rozpoznane. Wśród przyczyn podejrzewa się zmiany spowodowane niedokrwieniem, stanem zapalnym, włóknieniem i przerzutami nowotworowymi, chociaż w diagnostyce należy wziąć pod uwagę również podłoże niezwiązane z układem sercowo-naczyniowym, takie jak: zaburzenia autoimmunologiczne, metaboliczne, hormonalne i neurologiczne oraz zatrucie glikozydami naparstnicy (3, 10, 11). Jednym z istotnych czynników mogących mieć wpływ na rozwój SSS wydaje się być przebudowa mięśnia sercowego przedsionków, do której dochodzi na skutek zmian spowodowanych zwyrodnieniem zastawek przedsionkowo-komorowych, w szczególności zastawki mitralnej (12).

W badaniach patomorfologicznych serc pochodzących od psów z MMVD w przedsionkach stwierdza się obecność większej ilości tkanki łącznej okołonaczyniowej oraz zwężenie drobnych naczyń wieńcowych. Zmiany te prowadzą do nieprawidłowego odżywienia i utlenienia komórek mięśniowych budujących serce, co skutkuje zwłóknieniem mięśnia sercowego mogącym stanow...