Rehabilitacja pacjenta z porażeniem nerwu kulszowego – opis przypadku

Porażenie nerwu kulszowego

Nerw kulszowy jest jednym z głównych nerwów kończyny miednicznej. Powstaje on z połączenia korzeni nerwowych wychodzących z poziomów L5-S1. Parę centymetrów powyżej stawu kolanowego dzieli się na dwie gałęzie: nerw piszczelowy oraz strzałkowy wspólny.

Ten zespół nerwów odpowiada za czuciowe unerwienie kończyny tylnej poniżej stawu kolanowego. Włókna nerwu kulszowego zaopatrują ruchowo mięśnie tylnej strony uda oraz podudzia, przednią stronę podudzia oraz całą stopę.

Wśród przyczyn uszkodzenia nerwu kulszowego wymienia się m.in.: złamania miednicy i kości krzyżowej, powikłania pooperacyjne, nieprawidłowo wykonaną iniekcję domięśniową oraz różnego typu zwyrodnienia kręgosłupa (np. zwyrodnieniowa stenoza lędźwiowo-krzyżowa, spondyloza).

Uszkodzenie nerwu kulszowego objawia się stawianiem stopy na podwiniętych palcach, kończyna jest pociągana do przodu dzięki pracy prawidłowo unerwionych mięśni, obserwuje się zaburzenia czucia w obrębie dermatomu, zaniki mięśni unerwianych przez nerw kulszowy. Dochodzi do obtarć i uszkodzeń skóry grzbietowej strony stopy.

Leczenie polega na stosowaniu leków poprawiających przewodnictwo nerwowe oraz intensywnej rehabilitacji.

Rehabilitacja pacjenta z porażeniem nerwu kulszowego

Od momentu postawienia diagnozy Baton poddawany był zabiegom magnetoterapii. Odbywały się one codziennie po 30 minut; seria składała się z 10 zabiegów. Codziennie wykonywane były również masaże, ćwiczenia bierne oraz rozciągające. Czynności te miały za zadanie pobudzać obwodowy układ nerwowy, powodować przekrwienie mięśni oraz odżywienie stawów.

Ważnym punktem codziennej rehabilitacji była walka z przykurczami – głównie w obrębie palców, na których masaż i ćwiczenia poświęcano codziennie 20-30 minut (ryc. 2). Ćwiczenia obciążające porażoną kończynę zostały wprowadzone po 4 tygodniach od zabiegu, gdy został potwierdzony radiologicznie pełny zrost kostny. Do palców Batona w czasie spacerów przyczepiana była elastyczna taśma, aby stymulować naturalną pracę kończyny i nie dopuścić do dalszych okaleczeń stopy. Rehabilitacja aktywna prowadzona była przez rehabilitanta przez godzinę dziennie.

W połowie maja, w związku z postępującymi zanikami mięśniowymi i brakiem poprawy stanu klinicznego psa, Baton został skierowany na badania elektrodiagnostyczne. Elektromiografia potwierdziła całkowite porażenie nerwu kulszowego. Podjęto decyzję o poszerzeniu programu usprawniania o zabiegi laserem biostymulacyjnym oraz bieżnię wodną. Laseroterapia była wykonywana w okolicy wyjścia korzeni nerwowych nerwu kulszowego (L6-S1). Laseroterapię powtórzono w 3 seriach po 10 zabiegów z zachowaniem 10-dniowych odstępów.

Przez pierwszy miesiąc, do połowy czerwca, zabiegi hydroterapii były wykonywane z częstotliwością od trzech do czterech spotkań tygodniowo. Treningi ograniczały się do marszów na podwodnej bieżni ruchomej. Ruch prawej kończyny miednicznej był stymulowany i korygowany poprzez zastosowanie elastycznej taśmy. Taśma była przyczepiona do strony grzbietowej palców psa, dzięki czemu możliwa była kontrola nad prawidłowym stawianiem stopy (na stronie podeszwowej). Początkowe sesje terapeutyczne trwały kilka – kilkanaście minut. Stopniowo wydłużano czas zabiegu, który docelowo trwał 45 minut. W miarę przyzwyczajania się pacjenta do zabiegów hydroterapii wprowadzano dodatkowe utrudnienia: marsz pod górkę, który dodatkowo stymulował wzmacnianie mięśni kończyn tylnych, oraz przyspieszenie tempa treningu.

Kolejnym elementem, który został włączony do programu usprawniania, była orteza – but na podciągach. Został on zaprojektowany i wyprodukowany specjalnie na potrzeby rehabilitacji Batona. Pies korzystał z buta od końca maja. Orteza ta uniemożliwia podwijanie palców i stawanie na grzbietowej stronie stopy, stymuluje i wzmacnia prawidłowe wzorce ruchowe.