Płynoterapia, czyli resuscytacja płynowa

Koloidy

Są wodnymi roztworami substancji wielkocząsteczkowych. W przeciwieństwie do krystaloidów pozostają dłużej w osoczu, nie przechodząc do tkanek (utrzymują się w łożysku naczyniowym od kilku do kilkunastu godzin). Ponadto podnoszą ciśnienie onkotyczne, ściągają wodę z układu pozanaczyniowego i – co bardzo ważne – około 70-80% pozostaje w przestrzeni naczyniowej (podanie 1 litra koloidu odpowiada podaniu 4 litrów krystaloidów). Przy wszystkich swoich zaletach niewątpliwą wadą koloidów są częste reakcje uczuleniowe, zaburzenia krzepnięcia krwi, zaburzenia funkcji nerek. Koloidy uzupełniają przestrzeń wewnątrznaczyniową i służą wyrównywaniu strat krwi.

Objętość przetaczanych koloidów u psów i kotów wynosi odpowiednio do 20 ml/kg m.c./dzień i do 10 ml/kg m.c./dzień.

Koloidy dzielimy na naturalne i sztuczne. Do koloidów naturalnych zaliczamy albuminy oraz świeżo mrożone osocze, natomiast do sztucznych – HES, dekstrany oraz roztwory żelatyny.

HES

Najczęściej stosowany roztwór koloidowy. Występuje w kilku wariantach. Preparat ten powoduje wzrost ciśnienia tętniczego, poprawia mikro- i makrokrążenie, zmniejsza lepkość krwi i agregację erytrocytów, zmniejsza wartość hematokrytu, poszerza i uszczelnia kapilary, zmniejsza opór płucny i zwiększa objętość wyrzutową serca. W efekcie dochodzi do wyraźnej poprawy perfuzji tkankowej i zwiększenia zużycia tlenu. Wskazaniami do jego podania są leczenie i zapobieganie hipowolemii oraz wstrząsom spowodowanym zabiegami chirurgicznymi, urazami, zakażeniami, oparzeniami.

Dekstran

Jest polimerem glukozy rozpuszczalnym w wodzie i stosowanym jako płyn krwiozastępczy. Należy jednak pamiętać, że nie ma właściwości wiązania i transportowania tlenu, w związku z czym nie może być substytutem krwi. Jest wytwarzany ze śluzu pokrywającego komórki bakterii Leuconostoc mesenteroides. Mechanizm działania polega na podniesieniu ciśnienia onkotycznego, zwiększeniu objętości osocza (1 g dekstranu wiąże 20 ml wody) oraz zmniejszeniu lepkości krwi. Stosowany jest w przypadku wstrząsu hipowolemicznego, w zaburzeniach mikrokrążenia oraz w zespole suchego oka. Dekstranu nie należy podawać jednocześnie z barbituranami, ampicyliną i kwasem askorbinowym, ponieważ może dojść do wytrącenia.

Albuminy i roztwory żelatyny

Albuminy są stosowane najczęściej w leczeniu oparzeń. Roztwory żelatyny natomiast są stosowane w leczeniu hipowolemii, zapobiegają hipotensji, a także znajdują zastosowanie w krążeniu pozaustrojowym.