Inwazje pasożytów

Stosowanie leków przeciwko pasożytom wewnętrznym powinno uwzględniać dwa rodzaje ich dawkowania: zapobiegawcze i lecznicze. Producent gotowego preparatu dokładnie określa zasady stosowania w zależności od potrzeb i należy ściśle tego przestrzegać. Bardzo często zdarzającym się błędem jest stosowanie leków przeciwpasożytniczych „na oko”, w zbyt małej lub zbyt dużej dawce, lub niestosowanie się do zaleceń, które mówią o potrzebie kolejnej aplikacji leku. Jest to ważne z uwagi na występowanie tzw. okresu prepatentnego, a więc czasu od zakażenia organizmu do pojawienia się jaj pasożyta w kale. Jednorazowa dawka środka odrobaczającego może nie uwzględnić zjawiska samozakażenia, co zdarza się w przypadku intensywnych inwazji. Wyróżnia się preparaty działające na płazińce (przywry, tasiemce) i obleńce (glisty) lub na obie grupy pasożytów.

W pierwszym przypadku najczęściej spotyka się preparaty zawierające oba rodzaje substancji (prazykwantel i pyrantel). Inne, jak na przykład fenbendazol, działają na obie grupy pasożytów. Często stosuje się połączenie różnych substancji czynnych w jednym preparacie w celu jak najlepszego efektu terapeutycznego (imidakloprid/moksydektyna, pyrantel/fenbendazol/prazikwantel, oxantel/pyrantel/prazikwantel, pyrantel/febantel, pyrantel/febantel/prazikwantel, oksym milbemycyny/prazikwantel, prazikwantel/fenbendazol, emodepsyd/prazikwantel, niklozamid/lewamizol, niklozamid/oksybendazol). Niektóre preparaty stosowane przeciwko pasożytom zewnętrznym działają także na niektóre rodzaje pasożytów wewnętrznych, co stanowi ułatwienie w programie kompleksowego zwalczania inwazji (np.: selamektyna, imidakloprid/moksydektyna).

Należy dokładnie stosować się do zaleceń producenta co do zakresu działania danego leku, proponowanego czasu kolejnego podawania oraz należy zwrócić uwagę na gatunek i wiek zwierzęcia (większość preparatów nie może być stosowana u zwierząt w okresie niemowlęcym). W przypadku silnego zarobaczenia należy zacząć od podawania niskich dawek łagodnych środków przeciwpasożytniczych (na przykład fenbendazol) i wesprzeć działanie leczeniem ogólnym, gdyż zbyt szybka likwidacja dużej liczby nicieni i tasiemców może prowadzić do rozwinięcia się silnej toksemii i śmierci organizmu.

Krajobraz po bitwie

Inwazje pasożytów są zawsze zagrożeniem dla wrażliwego organizmu. Oprócz negatywnego wpływu na wygląd zwierzęcia stanowią zagrożenie dla pozostałych osobników, a w niektórych przypadkach także ludzi. Powikłania towarzyszące obecności pasożytów w organizmie mogą prowadzić do poważnych chorób układowych, których zwalczanie jest kosztowne, długotrwałe i nie zawsze w pełni skuteczne. Niestety nie ma cudownego środka usuwającego niebezpieczeństwo, jakie stwarzają pasożyty, raz na zawsze i dobrostan zwierząt w dużej mierze zależy od regularnego podawania środków przeciwpasożytniczych. Istotną rolą pracowników zakładów leczenia zwierząt jest uważne i indywidualne dostosowanie programu profilaktyki do konkretnego pacjenta z uwzględnieniem jego gatunku, wieku, stanu zdrowia i narażenia na zarażenie formami inwazyjnymi pasożytów.

Piśmiennictwo

1. Bowman D.D.: Parazytologia weterynaryjna. Elsevier Urban &Partner, 2012.
2. Gundłach J.L., Sadzikowski A.B.: Parazytologia i parazytozy zwierząt. PWRiL, 2006.
3. Greence C.E.: Choroby zakaźne psów i kotów. Galaktyka, 2010.
4. Quinn P.J.: Microbial and Parasitic Diseases of the Dog and Cat. Saunders, 1997.

dr n. wet. Jerzy Ziętek
Agata Chrostek*
Katedra Epizootiologii
Klinika Chorób Zakaźnych
Wydział Medycyny Weterynaryjnej
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
*studentka V roku medycyny weterynaryjnej

inwazje pasożytów